بیان مساله: این پژوهش درصدد آن است تا با استفاده از شیوه زندگی به عنوان وجه عینی مفهوم فرهنگ و پیکره¬بندی فضایی به تحلیل سازمان فضایی خانه انتخابی از منظر نظام¬های حرکتی، عرصه¬بندی و کارکردی بپردازد. اهمیت و ضرورت پژوهش: از آنجایی که تاکنون پژوهش اندکی در خانه¬های شیراز که واجد شرایط و معیارهای ارزشمند جهت حفاظت و الگوبرداری از معماری آنها هستند، انجام شده است تا با شناخت نسبتا جامعی از عملکرد سازمان فضایی خانه¬ها بتوان به نظام¬های فعالیتی و الگوهای رفتاری کاربران مختلف در آنها دست یافت؛ از این رو در نگرش موردی پژوهش، خانه ذاکری به عنوان نمونه موجود، جامع و حاوی اطلاعات درخوری از گونه یک¬طرف¬ساخت پهلوی اول شیراز انتخاب گردیده است. هدف و یا سوال اصلی تحقیق: هدف اصلی از انجام پژوهش، بررسی عملکرد سازمان فضایی خانه ذاکری شیراز است؛ بر این اساس این سؤال مطرح می¬شود که چگونه می¬توان به تحلیل سازمان فضایی خانه ذاکری شیراز از منظر نظام¬های حرکتی، عرصه¬بندی و کارکردی پرداخت؟ روش تحقیق: لذا پژوهش حاضر از بعد هدف، پژوهشی کاربردی و از بعد روش جمع¬آوری اطلاعات، پژوهشی توصیفی غیرآزمایشی از نوع پیمایشی و موردی است. مهم¬ترین یافته¬ها و نتیجه¬گیری تحقیق: در گونه یک¬طرف¬ساخت پهلوی اول شیراز با حذف عملکردی حیاط و تبدیل آن به یک فضای صرفا عبوری و نیز با حذف فضاهای رابط و راهروها موجب کاهش میزان عملکرد سازمان فضایی در معماری می¬گردد. بدین ترتیب در بررسی عملکرد سازمان فضایی خانه¬های یک¬طرف¬ساخت پهلوی اول شیراز، مؤلفه¬¬های «قابلیت دسترسی» و «انعطاف¬پذیری» در نظام حرکتی فضا، مؤلفه «نفوذپذیری» در نظام عرصه¬بندی فضا و مؤلفه¬¬های «هم¬پیوندی» و «یکپارچگی» در نظام کارکردی فضا به عنوان شاخص¬های مثبت با تاثیر افزاینده و نیز مؤلفه «میانگین عمق نسبی» در نظام عرصه¬بندی فضا و مؤلفه¬های «مرتبه¬نسبی» و «تفکیک» در نظام کارکردی فضا به عنوان شاخص¬های منفی با تاثیر کاهنده بر میزان عملکرد فضا محسوب می¬شوند.

Designing and Planning in Architecture and Urbanism,2(2),12