
Oryantalizm 18. yüzyılın son dönemlerinden itibaren metinlerin eleştirel incelemesi yöntemini benimsemiş, Kitâb-ı Mukaddes araştırmalarının yanında gelişen İslam araştırmalarında da bu yöntem esas alınmıştır. Dikey tarihçiliğin doğal bir sonucu olarak da Kur’an-ı Kerim başta olmak üzere İslami ilimler alanında kaleme alınmış metinlerde geçen anlatıların, kavramların ve nazariyelerin daha eski geleneklerdeki tarihsel kökenleri üzerine yoğunlaşılmıştır. Bu doğrultuda İslam araştırmalarında üzerinde durulan birincil tema, köken ve yabancı etkisi meselesi olmuştur. Tasavvuf da içerdiği pratik ve teorik çeşitlilik göz önüne alındığında köken incelemesinin en önemli konularından biri olarak görülmüştür. Avrupa’da doğan oryantalizm 20. yüzyılda gelişen Amerikan akademisine kişiler ve anlatılar ekseninde intikal ederek buradaki İslam ve tasavvuf araştırmalarını şekillendiren başat unsur olmuştur. Avrupa üniversitelerinde görev yapan Joseph Schacht (ö. 1969), Hamilton A. R. Gibb (ö. 1971), Gustave E. von Grunebaum (ö. 1972) ve Franz Rosenthal (ö. 2003) gibi meşhur oryantalistlerin İkinci Dünya Savaşı döneminde ve sonrasında Kuzey Amerika üniversitelerine intikali neticesinde Batı’da İslam araştırmalarının merkezi değişmiştir. Bu isimler, Amerikan üniversitelerinde ilahiyat ve dinler tarihi alanlarında göreve başladıktan sonra; Orta Doğu Çalışmaları, Yakın Doğu Çalışmaları ve İslam Araştırmaları gibi merkezlerde kurucu başkanlıklar yapmış ve oryantalist geleneğin bilgi birikimini ve yöntemlerini Amerikan akademisine taşımışlardır. Bu doğrultuda çalışmamızda Amerikan akademisindeki tasavvuf araştırmalarında Kıta Avrupası oryantalist geleneğinin izleri, köken ve yabancı etkisi meselesi üzerinden değerlendirilmektedir. Bu bağlamda Amerikan akademisinde görev yapıp genel tasavvuf tarihi metinleri kaleme almış önde gelen araştırmacılardan William C. Chittick, John Renard, Carl W. Ernst, Alexander D. Knysh ve Nile Green’in çalışmalarına odaklanılarak metodolojik süreklilik ile ortaya çıkan farklılıklar incelenmiştir. Kıta Avrupası oryantalist geleneğinin temsilcileri tarafından öne sürülen tasavvufun Hıristiyanlıktan kaynaklandığı; Hint, İran ve Yunan etkileriyle şekillendiği yönündeki tezlerin Amerikan akademisinde nasıl değerlendirildiği, yeniden üretildiği, dönüştürüldüğü ve reddedildiği araştırılmaktadır. Çalışma, Amerikan akademisindeki tasavvuf araştırmalarının 19. yüzyılın ikinci yarısından 1970’li yıllara kadarki dönemde genellikle Avrupa’da gelişen tarihselci ve filolojik yöntemleri takip ettiğini göstermektedir. 1980’lerin sonrasında ve özellikle 1990’lı yıllar itibariyle çalışma alanını manevi anlamda da benimseyen yeni araştırmacıların alana dahli ve post modern çağdaş yaklaşımların da etkisiyle sosyal bilimlerden geniş biçimde istifade ederek tasavvufun İslam’ın iç dinamikleri çerçevesinde ele alınmaya başlandığı görülmektedir. Çalışmanın sonuçları, Amerikan akademisindeki tasavvuf çalışmalarının evrimi hakkında yeni bakış açıları kazandırmaktadır.
Tasavvuf;Oryantalizm;Tarih Yazımı;Köken;Yabancı Etkisi;Kültürel Ödünç Alma;Amerika, Dini Araştırmalar (Diğer), Sufism;Orientalism;Historiography;Origin;Foreign Influence;Borrowing;America, Religious Studies (Other)
Tasavvuf;Oryantalizm;Tarih Yazımı;Köken;Yabancı Etkisi;Kültürel Ödünç Alma;Amerika, Dini Araştırmalar (Diğer), Sufism;Orientalism;Historiography;Origin;Foreign Influence;Borrowing;America, Religious Studies (Other)
| selected citations These citations are derived from selected sources. This is an alternative to the "Influence" indicator, which also reflects the overall/total impact of an article in the research community at large, based on the underlying citation network (diachronically). | 0 | |
| popularity This indicator reflects the "current" impact/attention (the "hype") of an article in the research community at large, based on the underlying citation network. | Average | |
| influence This indicator reflects the overall/total impact of an article in the research community at large, based on the underlying citation network (diachronically). | Average | |
| impulse This indicator reflects the initial momentum of an article directly after its publication, based on the underlying citation network. | Average |
