Περίληψη εργασίας Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τη διαπάλη νομιμότητας (κανόνες της Πολιτείας) και κανονικότητας (εκκλησιαστικοί κανόνες) σε ό,τι αφορά το γάμο και τη γονεϊκότητα των ομόφυλων ζευγαριών με αφορμή την ψήφιση του ν. 5089/2024 για την ισότητα στο γάμο και την υιοθεσία εκ μέρους τους. Η ψήφιση του εν λόγω νόμου προκάλεσε την εναντίωση πολλών βουλευτών, της Ορθόδοξης Εκκλησίας, και, περαιτέρω, πυροδότησε αντιδράσεις εκ μέρους της πλειονότητας των πολιτών. Ο εν λόγω νόμος απετέλεσε το επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου και αφετηρία για μία ριζοσπαστική αλλαγή σε μία χώρα όπου επικρατούσα θρησκεία είναι αυτή της Ορθόδοξης του Χριστού Εκκλησίας (3 ⸹1 Σ). Τούτο δε σημαίνει ότι η πλειονότητα του πληθυσμού ασπάζεται την Ορθόδοξη θρησκεία. Η κατάργηση της διαφοράς του φύλου ως προϋπόθεσης για έναν υποστατό γάμο, επηρεάζει όλο το οικογενειακό δίκαιο και ιδίως τη γονεϊκότητα εκ μέρους του ομόφυλου ζευγαριού. Αυτονοήτως ισχύει ο γενικός ερμηνευτικός κανόνας, όπου στο νόμο γίνεται λόγος για ΄΄συζύγους΄΄ ως τέτοιοι θεωρούνται και οι ομόφυλοι σύζυγοι με συνέπεια τα ομόφυλα έγγαμα ζευγάρια να έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν και τα ετερόφυλα αρκεί να μην προκύπτει κάτι αντίθετο από συγκεκριμένες νομοθετικές διατάξεις. Ο νόμος είναι αρκετά λιτός με αποτέλεσμα να δημιουργεί διάφορα επιμέρους ερμηνευτικά ζητήματα ιδίως σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα των ομόφυλων ζευγαριών να αποκτήσουν παιδιά μέσω ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Θα γίνει μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί κριτικά ο νέος νόμος και να εξεταστεί η σκοπιμότητα, η αναγκαιότητα και η συνταγματικότητά του και ταυτοχρόνως, αν και κατά πόσο επιτυγχάνεται ο σκοπός της ψήφισής του που δεν είναι άλλος από τη διασφάλιση της ισότητας και η εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των ομοφυλοφίλων. Πολιτεία και Εκκλησία αντιμετωπίζουν το γάμο από διαφορετική οπτική γωνία και εννοιολογική αφετηρία. Για την πρώτη, ο γάμος δεν είναι παρά ένα πολιτικό συνάλλαγμα, μία σύμβαση του ιδιωτικού δικαίου μεταξύ δύο προσώπων διαφορετικού ή του ιδίου φύλου (ΑΚ 1350 ⸹1 εδ. 1 του ν. 5089/2024), από την οποία πηγάζουν εκατέρωθεν δικαιώματα και υποχρεώσεις νομικής μόνο φύσεως. Αντιθέτως, για τη δεύτερη, ο γάμος είναι μυστήριο, μυστηριακή ένωση Ι. ψυχών και καθαγιασμός του συζυγικού βίου δια της θείας χάριτος1. Τούτο σημαίνει ότι ο γάμος οράται υπό το πρίσμα της αιωνιότητας και δεν περιορίζεται στον παρόντα χώρο και χρόνο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζει τη νομική δεσμευτικότητα του πολιτικού γάμου όμως δεν δέχεται την κανονική του εγκυρότητα. Στην παρούσα μελέτη διαπιστώνει κανείς μία ήπια διαπάλη μεταξύ νομιμότητας και κανονικότητας όσον αφορά στην τέλεση του πολιτικού γάμου των ετερόφυλων ζευγαριών λόγω του προαιρετικού χαρακτήρα του γάμου και τη δυνατότητα θεραπείας της αντικανονικότητας. Η αντικανονικότητα θεραπεύεται με τη μεταγενέστερη τέλεση θρησκευτικού γάμου εκ μέρους των ετερόφυλων ζευγαριών. Ωστόσο, η διαπάλη αυτή γίνεται εντονότερη σε ό,τι αφορά το γάμο και τη γονεϊκότητα των ομόφυλων ζευγαριών. Τούτο δε συμβαίνει διότι ανατρέπεται το παραδοσιακό μοντέλο της οικογένειας και οι όροι ΄΄πατρότητα΄΄ και ΄΄μητρότητα΄΄ αποκτούν ένα νέο ηθικοκοινωνικό περιεχόμενο σε μία ομοφυλοφιλική σχέση. Τέλος, φιλοδοξία της γράφουσας είναι μέσα από την κριτική ανάλυση του ν. 5089/2024 για το γάμο και τη γονεϊκότητα των ομόφυλων ζευγαριών, να διαπιστωθούν με ενάργεια τα σημεία τριβής και διαπάλης μεταξύ των πολιτειακών και των εκκλησιαστικών κανόνων. Αθήνα, 28 Σεπτεμβρίου 2024 ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΩΡΟΓΙΑΝΝΗ 1. Έχει λεχθεί ότι με τη διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου, ΄΄ο γάμος από σύμβαση έγινε μυστήριο και η σχέση από χρηστική συνύπαρξη τράπηκε σε ερωτική αυτοπροσφορά […] Απέκτησε, έτσι, ο γάμος το δικό του δίκαιο, τη δικαίωση των προσώπων που τον υποστασιάζουν. Και από αίτημα διαχείρισης κοινού βίου μετατρέπεται σε μέθεξη ερωτικής αυθυπέρβασης και σε μέσο πρόγευσης αθανασίας΄΄. Βλ. Γ. Ι. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ, Οι μικτοί γάμοι κατά την πολιτειακή νομοθεσία: Στο μεταίχμιο νομιμότητας και κανονικότητας, σε: Νομοκανονικά 1/2016, σ. 9-41. ΙΙ.

Summary of the thesis The present study deals with the conflict between legality (state rules) and regularity (ecclesiastical rules) with regard to marriage and parenthood of same-sex couples on the occasion of the passing of law no. 5089/2024 on marriage equality and adoption on their behalf. The establishment of marriage for same-sex couples with the passing of Law no. 5089/2024 on marriage equality caused the opposition of many MPs, the Orthodox Church, and further triggered reactions from the majority of citizens. In addition to this, the passing of this law was the focus of public debate and the starting point for a radical change in a country where the predominant religion is that of the Orthodox Church of Christ ( 3 ⸹1 S). This mean that the majority of the population embraces the Orthodox religion. The abolition of gender as a prerequisite for a substantive marriage affects all family law and in particular the parenthood of the same-sex couple. The general rule of interpretation that the law refers to "spouses" as such also applies to same-sex spouses, with the result that same-sex married couples have the same rights as heterosexual couples, provided that nothing to the contrary is implied by specific legislative provisions. The law is quite restrictive, which raises a number of individual interpretative issues, in particular with regard to the possibility for same-sex couples to have children through medically assisted reproduction. An attempt will be made to critically examine the new law and to examine its feasibility, necessity and constitutionality and, at the same time, whether and to what extend the purpose of its adoption is achieved, which is none other than to ensure equality and the elimination of discrimination against homosexuals. The State and the Church treat marriage from a different perspective and conceptual starting point. For the former, marriage is nothing more than a contract under private law between two persons of different or the same sex (CC 1350 ‗1 (1) of Law 5089/2024), from which both parties derive rights and obligations of a legal nature only. In contrast, for the latter, marriage is a sacrament and a consecration of conjugal life by divine grace1. This means that marriage is seen in the light of eternity and is not limited to the present time and space. The Orthodox Church recognizes the legal binding nature of civil marriage but does not accept its canonical validity. In the present study one finds a mild conflict between legality and regulality with regard to the civil marriage of heterosexual couples due to the optional nature of marriage and the possibility of curing the irregularity. The irregularity is cured by the subsequent religious marriage of heterosexual couples. However, this conflict becomes more pronounced with regard to the parenthood of same-sex couples. This is because the traditional model of the family is overturned and the terms 'fatherhood' and 'motherhood' take on a new moral and social meaning in a homosexual relationship. Finally, the author's ambition is, through the critical analysis of Law No. 5089/2024 on marriage and parenthood of same-sex couples, to make a comparison with the teachings of the Orthodox Church in order to identify the points of friction and conflict between state and church rules. Athens, September 2024 Written by ANASTASIA G. MOROGIANNI 1. It has been said that, with the teaching of St Paul, ΄΄marriage went from being a contract to a mystery and the relationship went from being a utilitarian coexistence to an erotic self-offering [...] Thus marriage acquired its own law, the justification of the persons who constitute it. And from a request for the management of a common life, it was transformed into a means of erotic self-expression and a means of anticipating immortality΄΄. G. ANDROUTSOPOULOS, Mixed marriages under state law: in the verge of legality and regularity, in the: Νοmokanonika 1/2016, p. 9-41.