• Other research productsclose
• Open Access close
• Turkish close
• COVID-19 close

Bu çalışmanın amacı, Covid-19 korkusu ile iş stresi ve iş doyumu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Covid-19 korkusu, kişinin kendisine virüsün bulaşma ve diğer kişilere bulaştırma hissinin yarattığı endişedir. İş stresi, bir çalışanın işle ilgili gerginlik, hayal kırıklığı veya sıkıntı gibi olumsuz duyguların açığa çıkmasıdır. Bununla birlikte iş doyumu, kişilerin iş ya da iş deneyimlerinden memnun edici duygu duyumun oluşmasıdır. Bu bağlamda Covid-19 korkusunu ölçmek için Ahorsu ve arkadaşları (2020), iş stresini ölçmek için House ve Rizzo (1972) ve iş doyumunu ölçmek için ise Hackman ve Oldman (1975) tarafından geliştirilmiş olan ölçeklerden yararlanılarak oluşturulan Google anket formu ile Denizli ilinde özel bir bankanın şubelerinde çalışan toplam 285 kişiye anket yapılarak veriler elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Covid-19 korkusu ile iş stresi arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca Covid-19 korkusu ile iş doyumu arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişkiye ulaşılmıştır.

In addition to being a measure of the cost of living, inflation is an important macroeconomic variable that affects financial markets and all areas of the economy. The effects of inflation spread to other countries through financial markets, globalization, and foreign trade channels. Post-Covid-19, supply shocks and supply chain disruptions affected pricing behavior and created an inflationary environment all over the world, especially in developing countries. This study analyzes the inflation convergence in emerging economies in the post-2008 global financial crisis period using the Phillips-Sul Club Convergence approach. As the inflation variable, annual inflation created by calculating the 12 months change in the monthly consumer price index has been taken into account. The findings show that there is no convergence for the entire panel and that countries form clubs among themselves. Two sub-clubs and one non-converging country club were obtained. The findings also reveal the existence of convergence in 37 out of 53 developing countries analyzed in the study. It is understood that the main determinant of the determinants of inflation convergence is the exchange rate regime applied by the countries. In sum, the study concludes that convergence exists in many of the countries examined in the study. Enflasyon, yaşam maliyetinin ölçütü olmasının yanı sıra finansal piyasaları ve ekonominin tüm alanlarını etkileyen önemli bir makroekonomik değişkendir. Enflasyonun etkileri finansal piyasalar, küreselleşme ve dış ticaret kanallarıyla diğer ülkelere de yayılır. Covid-19 sonrası, arz şokları ve tedarik zinciri bozulmaları fiyatlama davranışını etkileyerek, başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünyada enflasyonist bir ortam yaratmıştır. Bu çalışma, 2008 küresel finans krizi sonrası dönemde gelişmekte olan ülkelerde enflasyon yakınsamasını Phillips-Sul Kulüp Yakınsama yaklaşımı ile incelemektedir. Enflasyon değişkeni olarak, aylık tüketici fiyat endeksinin 12 aylık değişimi hesaplanarak oluşturulan yıllık enflasyon dikkate alınmıştır. Analiz sonucunda bulgular, panelin tamamı için bir yakınsamanın olmadığını ve ülkelerin kendi aralarında kulüpler oluşturduğunu göstermektedir. İki alt kulüp ve bir yakınsamayan ülke grubu elde edilmiştir. Bulgular ayrıca çalışmada incelenen 53 gelişmekte olan ülkeden 37’sinde yakınsamanın varlığını ortaya koymaktadır. Enflasyon yakınsamasının belirleyicileri ile ilgili tahminlerde, temel belirleyicinin ülkelerin uyguladıkları döviz kuru rejimi olduğu anlaşılmaktadır. Özetle, çalışmada incelenen birçok ülkede yakınsamanın var olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The main purpose of this study is to examine the financial effects of Covid-19 on manufacturing industry companies traded in BIST-100 with causality analysis. In this context, monthly period BIST-Industrial, BIST-100, industrial production index, manufacturing sector capacity utilization rate, manufacturing industry turnover index, manufacturing industry export data, manufacturing industry import data, Covid-19 case and death numbers covering the periods 2017M01-2022M09 were used. The unit root of the variables created for this purpose was determined in the Extended Dickey-Fuller tests, and for this reason, the logarithmic differences of the series were taken to be stationary. Toda-Yamamoto causality test was applied because the series were not stationary at the level level. As a result of the test, it has been determined that there is a causality relationship from the number of cases and patients to the industrial production index, capacity utilization rate and manufacturing industry exports. Bu çalışmada temel amaç BİST-100’de işlem gören imalat sanayi firmalarının Covid-19’un oluşturduğu finansal etkilerinin nedensellik analizleri ile incelenmesidir. Bu kapsamda 2017M01-2022M09 dönemlerini içeren aylık periyotlu BIST-Sınai, BIST-100, sanayi üretim endeksi, imalat sektörü kapasite kullanım oranı, imalat sanayi ciro endeksi, imalat sanayi ihracat verileri, imalat sanayi ithalat verileri, Covid-19 vaka ve ölüm sayıları kullanılmıştır. Bu amaçla oluşturulan değişkenlerin Genişletilmiş Dickey-Fuller testlerinde birim kök tespit edilmiş ve bu sebeple serilerin logaritmik farkları alınarak durağanlaştırılmıştır. Serilerin seviye düzeyinde durağan olmaması sebebi ile Toda-Yamamoto nedensellik testi uygulanmıştır. Testin sonucunda vaka ve hasta sayılarından sanayi üretim endeksi, kapasite kullanım oranı ve imalat sanayi ihracatına doğru bir nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.

Since the first outbreak in China’s Wuhan province that began in December 2019, the novel coronavirus disease (COVID-19) has rapidly spread to many other regions and has become a global health threat.Significant regional differences in the prevalence and mortality of COVID-19 have been reported in some countries, resulting in the need to investigate the reasons for individual variation in COVID-19 severity and mortality rates.There are many studies aiming to investigate the relationship between ACE receptor and ABO polymorphisms and the prevalence and mortality of COVID-19. Interferons (IFN) have antiviral, antitumor and immunomodulatory effects. A new family of IFN-class interferon-lambda (IFN-λ) or type III IFNs with IFN-α/β-like antiviral activity has recently been discovered. These new types of IFNs are similar to type 1 IFNs but are relatively less effective.IFN-λ is predominantly secreted by respiratory epithelial cells and helps to increase antiviral activity in the respiratory tract.The IL28B gene encodes a protein known as interferon lambda 3 (IFN-λ3).Recent studies have revealed the relationship between viral clearance, response to treatment and complication rates and IL28B gene polymorphism in many viral infections, especially hepatitis C and hepatitis B infections.In the light of the latest information, IL28B is a candidate to be a key player in feedback mechanisms in terms of innate immune response and antiviral activity dynamics. Our study included 200 patients diagnosed with COVID-19 between the ages of 19-88 and 99 patients with negative COVID-19 between the ages of 21-84 years as the control group.The clinical symptoms and findings of patients with a diagnosis of COVID-19 were classified as mild, moderate, severe and critical based on standard criteria, and IL28B gene polymorphisms were identified and compared with each other and the control group.The samples taken from the patient and control groups were studied with the Real-time PCR method and the results obtained were statistically compared. In the results of our study, the mean age, male sex ratios, and the incidence of additional diseases were found to be statistically significantly higher in the severe/critical patient group.There was no significant difference between the gender and age distributions of the patient and control groups.IL28B rs12979860 CC genotype was detected at a higher rate in the severe/critical patient group than in the mild/moderate group (p<0.05).While the IL28B rs8099917 GT genotype was higher in the mild/moderate group, the TT genotype was higher in the severe/critical group (p<0.05).While IL28B rs8099917 GG genotype was not detected in the control group, it was detected in 8% of the patient group (p<0.05).In the critical group; Genotype distributions of surviving and deceased patients were found to be similar. It was concluded that IL28B rs12979860 CC and rs8099917 TT genotypes, which were detected at higher rates in the severe/critical group, were unfavorable genotypes in terms of clinical course, and rs8099917 GG genotype played a facilitating role in disease transmission. Çin’in Wuhan eyaletinde Aralık 2019’da başlayan ilk salgından bu yana, yeni koronavirüs hastalığı (COVID-19) hızla diğer bir çok bölgeye yayıldı ve küresel bir sağlık tehdidi haline geldi. Bazı ülkelerde COVID-19 prevalansı ve mortalitesinde önemli bölgesel farklılıklar bildirilmesi nedeniyle COVID-19 şiddetinin ve mortalite oranlarının bireysel farklılık göstermesinin nedenlerini araştırma ihtiyacı doğmuştur. Konuyla ilgili ACE reseptörü ve ABO polimorfizmleri ile COVID-19 prevelansı ve mortalitesi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlayan pek çok çalışma bulunmaktadır. İnterferonların (IFN) antiviral, antitümör ve immünmodilatör etkileri bulunmaktadır. IFN-α/β benzeri antiviral aktiviteye sahip yeni bir IFN sınıfı interferon-lambda (IFN-λ) ailesi veya tip III IFN’ler yakın zamanda keşfedilmiştir. Bu yeni tip IFN’ler tip 1IFN’lera benzer ancak, nispeten daha az etkilidirler.IFN-λ ağırlıklı olarak solunum yolu epitel hücreleri tarafından salgılanır ve solunum yollarında antiviral etkinliğin artmasına yardımcı olur. Interlökin 28B (IL28B) geni interferon lamda 3 (IFN-λ3) olarak bilinen bir proteini kodlamaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalar hepatit C ve hepatit B enfeksiyonları başta olmak üzere birçok viral enfeksiyonda viral klirens, tedaviye yanıt ve komplikasyon oranları ile IL28B gen polimorfizmi arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmıştır. Son bilgiler ışığında IL28B doğal bağışık yanıt ve antiviral etkinlik dinamikleri açısından feedback mekanizmalarının kilit oyuncusu olma adayıdır. Çalışmamıza 19-88 yaş aralığında 200 COVID-19 tanısı alan hasta ve kontrol grubu olarak 21-84 yaş aralığında 99 COVID-19 negatif hasta dahil edilmiştir. COVID-19 tanılı hastaların klinik semptom ve bulguları oluşturulan standart kriterler baz alınarak hafif, orta, şiddetli ve kritik olarak sınıflandırıldıve IL28B gen polimorfizmleri tanımlanarak birbirleri ve kontrol grubu ile kıyaslandı.Hasta ve kontrol grubundan alınan numuneler Real-time PCR yöntemi ile çalışılarak elde edilen sonuçlar istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Çalışmamızın sonuçlarında şiddetli/kritik hasta grubunda yaş ortalaması, erkek cinsiyet oranları, ek hastalık görülme sıklığı istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Hasta ve kontrol grubunda cinsiyet ve yaş dağılımları arasında anlamlı farklılık bulunmadı.IL28B rs12979860 CC genotipi şiddetli/kritik hasta grubunda hafif/orta gruba göre daha yüksek oranda tespit edildi (p<0, 05). IL28B rs8099917 GT genotipi hafif/orta grupta daha yüksek görülürken, TT genotipi şiddetli/kritik hasta grubunda daha yüksek oranlarda tespit edildi (p<0, 05). IL28B rs8099917 GG genotipi kontrol grubunda tespit edilmezken hasta grubunda %8 oranında saptandı (p<0, 05). Kritik grupta; hayatta kalan ve hayatını kaybeden hastaların genotip dağılımları benzer bulundu. Şiddetli/kritik grupta daha yüksek oranlarda tespit edilen IL28B rs12979860 CC ve rs8099917 TT genotiplerinin klinik seyir açısından olumsuz genotipler olduğu ve rs8099917 GG genotipinin hastalık bulaşında kolaylaştırıcı bir rol oynadığı sonucuna varılmıştır.

İÇİNDEKİLER / CONTENTS ARAŞTIRMA MAKALELERİ / ORIGINAL RESEARCH ARTICLES 1-15 Şule GAYRETLİ İş İstihdamı Uygulama Modelinin Motivasyon ve Çalışma Performansı Üzerine Etkisinin İncelenmesi / Investigation of the Effect of Employment Practice Model on Motivation and Work Performance 16-32 Kenan ÖZDEN, Atakan TAHSİN Line Balancing Based on Error Rate Estimation with Artificial Neural Networks in Assembly Line Operations / Montaj Hattı Sistemleri İşlemlerinde Yapay Sinir Ağları ile Hata Tahminine Dayalı Hat Dengelemesi 33-72 Durmuş Fatih AYGÜN, Erdinç ALTAY Borsa İstanbul’da Takvim Anomalilerinin Varlığının Zaman İçindeki Gelişiminin Analizi / Analysing the Evolvement of the Presence of Calendar Anomalies in Borsa Istanbul Over Time 73-92 Namıka BOYACIOĞLU, Arife ÖZDEMİR HÖL, Nazlıgül GÜLCAN Pay Senedi, Emtia, Döviz ve Dijital Para Piyasaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği / Investigation of the Relationship Between Stock, Commodity, Foreign Exchange and Digital Money Markets 93-112 İsmail DÖNMEZ Newspapers in Science Communication: A Content Analysis on Science and Technology News / Bilim İletişiminde Gazeteler: Bilim ve Teknoloji Haberleri Üzerine Bir İçerik Analizi 113-127 Aslı DİYADİN LENGER Covid-19 Salgınının Konut Tercihleri Üzerindeki Etkisi: İzmir İli Örneği / The Effect of Covid-19 Pandemic on Real Estate Preferences: The Case of Izmir 128-143 Şenol DEMİRCİ, Duygu İÇEN Karar Ağaçları ve Bayes Ağları ile OECD Ülkelerindeki İntiharların Değerlendirilmesi / Evaluation of Suicides in OECD Countries with Decision Trees and Bayesian Networks 144-171 Sinem EYİCE BAŞEV Yeni Dünya Düzeninde Geleneksel Pazarlama ve Online (Dijital) Pazarlamanın Karşılaştırması: Z Kuşağı Etkisi / Comparison of Traditional Marketing and Online (Digital) Marketing in the New World Order: The Generation Z Effect 172-188 Bora COŞAR Kararsız Özdeşleşmenin Bilişsel Esnekliğe Etkisinde Örgütsel Sinerjinin Aracı Rolü / The Mediating Role of Organizational Synergy in the Effect of Ambivalent Identification on Cognitive Flexibility 189-213 Saniye YILDIRIM ÖZMUTLU Çevresel Yeteneklerin Kurumsal Çevre Stratejisi ve Pazar Performansı Üzerindeki Etkileri: Doğal Kaynak Temelli Görüş / Impact of Environmental Capabilities on Corporate Environmental Strategy and Market Performance: Natural Resource Based View 214-233 Yüksel YILMAZ, Aslı ALBAYRAK Restoran Çalışanlarının Vegan ve Vejetaryen Beslenmeyle İlgili Bilgi Düzeyleri ve Tutumlarının Ölçülmesi / Measuring Knowledge and Attitudes of Restaurant Staff About Vegan Vegetarian Nutrition 234-245 Sevda KUŞKAYA Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Kantil Regresyon ile Modellenmesi: ABD Örneği / Modeling the Relationship between Renewable Energy and Economic Growth with Quantile Regression: Case of the USA 246-261 Nuran VARIŞLI, Münevver BAYAR Akademisyenlerde İş Tatmini ve Örgütsel Yaratıcılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi / Investigation of the Relationship between Job Satisfaction and Organizational Creativity in Academicians 262-275 Ceren AYDEMİR, Hande ENDİRLİK The Effect of Job Engagement on Person-Organization Fit: A Research in Banking Sector / İşe Adanmışlığın Kişi-Örgüt Uyumu Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma 276-290 Çağatay KARAKÖY, Nisa ER ÇAKMAKTEPE, Alptekin ULUTAŞ Eski S.S.C.B. Ülkelerinin Ekonomik Özgürlük Endekslerinin SD ve CoCoSo Yöntemleri ile Analizi / Analysis of Economic Freedom Indexes of the Former USSR Countries with SD and CoCoSo Methods 291-311 Faruk ÇAKMAK İşveren Markası Algısının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma / The Effect of Employer Brand Perception on Organizational Commitment: A Research in the Service Industry 312-327 Ayşegül ÇAY, Mehmet SARIIŞIK COVID-19 Salgınının Restoran İşletmeleri Üzerine Etkisi: Sapanca Örneği / The Effect of the COVID-19 Pandemic on Restaurant Businesses: Sample of Sapanca 328-343 Hale Nur GÜLER Sağlık Kurumlarına Yönelik Şikayetlerin Analizi / Analysis of Complaints Regarding Health Institutions 344-358 Ali ERYILMAZ, Hacer YILDIRIM KURTULUŞ, Gülgün UZUN Üniversite Öğrencilerinde Kişilik Özellikleri ile Depresyon, Stres, Anksiyete Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi / Evalution of the Relationship Between Personality Characteristics and Depression, Stress, Anxiety Levels in University Students 359-371 Alev ÜSTÜNDAĞ COVID-19 Pandemi Sürecinde Annelerin Çocuklarıyla İlişkisi ve Ev Kazalarına Yönelik Tedbir Düzeyleri / During COVID-19 Pandemic Process the Relationship of Mothers with Their Children and Prevention Levels for Home Accidents 372-386 Reyhan ÖZER, Melis Seray ÖZDEN YILDIRIM Ergenlik Döneminde Algılanan Ebeveyn Kabul Reddi, Duygu Dışavurum ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişki / The Relationship between Perceived Parentel Acceptance Rejection, Emotional Expression and Psychological Resilience in Adolescents 387-412 Eda KALFA, Cengiz DİNÇ İskoç ve Katalan Bağımsızlık Hareketlerinin Tarihsel Kökenleri ve Güncel Bir Karşılaştırması / Historical Origins and A Current Comparison of the Scottish and Catalan Independence Movements 412-430 Ceren YEGEN, Servet Can DÖNMEZ Tarih ve Kolektif Bellek Aktarımında Sanal Gerçeklik: “War Remains” Örneği / Virtual Reality in History and Collective Memory Transfer: The Case of “War Remains” 431-446 Fatma Gül GEDİKKAYA Karşılaştırmalı Aile Politikaları: Türkiye ve Almanya / Comparative Family Policies: Turkey and Germany DERLEME MAKALE / REVIEW ARTICLE 447-465 Eda Merve KURTULUŞ, Fatma Sıla AYAN Dijital Flörtleşme: Post-Dijital Sorunlara Post-Dijital Çözümler / Digital Flirting: Post-Digital Solutions to Post-Digital Problems KİTAP İNCELEMELERİ / BOOK REVIEWS 466-469 Ertuğrul GÖKÇEKUYU WHAT is CONSTRUCTIVISM ACCORDING to FREDERICH KRATOCHWIL? / FREDERICH KRATOCHWIL’E GÖRE SOSYAL İNŞACILIK NEDİR? 470-473 Mehmet DEĞİRMENCİ TOPLUMSAL EKOLOJİNİN FELSEFESİ BAŞLIKLI KİTABA ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM / A CRITICAL APPROACH to the BOOK TITLED the PHILOSOPHY of SOCIAL ECOLOGY

Aralık 2019'da Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan Covid-19 salgını, hızla Çin dışına yayılarak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Acil Durum Komitesi'nin Uluslararası Öneme Sahip Halk Sağlığı Acil Durumu ilan etmesine yol açmıştır. Bu çalışmada, seyri belirsiz Covid-19 pandemisinin, pandemi sürecinde uzun süre ağır ve stresli çalışma koşullarında çalışan sağlık çalışanları üzerinde oluşturabileceği psikopatolojiler, ayrıca, sağlık çalışanlarının psikolojik dayanıklılıkları ve belirsizliğe tahammülsüzlükleri ile ilişkili psikopatolojilerin değerlendirilmesi amaçlandı. Çalışmamıza Bursa Uludağ Üniversitesi’nde görev alan 122 hekim ve 77 hemşire gönüllü dahil edildi. Katılımcılar bir defa kesitsel olarak görüldü; Sosyodemografik Veri Formu, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği-Kısa Formu (BTÖ-12), Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (YDPÖ), Travmatik Stres Belirti Ölçeği (TSBÖ), Beck Depresyon Ölçeği ve Beck Anksiyete Ölçeği ile değerlendirildi. Öğretim üyelerinin depresyon düzeyleri asistan hekimlere göre daha düşük; asistan hekimlerin travma sonrası belirti ve anksiyete düzeyleri hemşirelere göre daha düşük bulundu. Covid-19 geçirenlerin TSBÖ Yeniden Yaşantılama alt ölçek puanları Covid-19 geçirmeyenlere göre daha yüksek bulundu. Kişisel koruyucu ekipman yetersizliği yaşayanların TSBÖ Yeniden Yaşantılama alt ölçek puanlarının yaşamayanlara göre daha yüksek olduğu görüldü. Kronik hastalığı olanların TSBÖ Kaçınma alt ölçeği ve Beck Anksiyete puanları kronik hastalığı olmayanlara göre daha yüksekti. Mesleki deneyim Süresi ile YPDÖ Kendilik Algısı alt ölçek puanları arasında aynı yönde; BTÖ toplam, BTÖ İleriye Yönelik Kaygı ve BTÖ Engelleyici Kaygı ölçek puanları arasında ters yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Pandeminin yarattığı ruhsal stresin sağlık çalışanlarına etkisinin pandemi başlangıcından 2,5 yıl sonra da önemini koruduğu ve sağlık çalışanlarının ruhsal belirtilerinin olabileceği, bu grup için koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinin sağlanması veya tedavi gerektirenlerin değerlendirilmesi önerilmektedir. The Covid-19 outbreak, which emerged in Wuhan, China in December 2019, spread rapidly outside of China, causing the World Health Organization (WHO) Emergency Committee to declare it a Public Health Emergency of International Concern. In this study, it was aimed to evaluate the psychopathologies that the Covid-19 pandemic, which has an uncertain nature, may cause on health workers who work in heavy and stressful working conditions for a long time during the pandemic process, as well as the psychopathologies associated with the psychological resilience of health workers and intolerance to uncertainty. 122 physicians and 77 nurses working at Bursa Uludağ University were included in our study. Participants were seen cross-sectionally once; The Sociodemographic Data Form, the Intolerance of Uncertainty Scale-Short Form, the Psychological Resilience Scale for Adults (YDPS), the Traumatic Stress Symptom Scale, the Beck Depression Scale and the Beck Anxiety Scale were evaluated. Depression levels of the faculty members are lower than the residents; post-traumatic symptom and anxiety levels of the resident physicians were found to be lower than the nurses. Those who had Covid-19 had higher PTSD revival subscale scores than those who did not have Covid-19. It was observed that the PTSD re-experiencing subscale scores of those who had a shortage of personal protective equipment were higher than those who did not. It was observed that those with chronic disease had higher PTSD avoidance subscale and Beck Anxiety scale scores than those without chronic disease. In line with the Duration of Experience and the YPDS self-perception subscale scores, a statistically significant inverse relationship was found between BDI total, BDI Progressive Anxiety, and BDI Disruptive Anxiety scale scores.After 2,5 years of the onset of pandemic, the impact of the effect of the mental symptoms caused by pandemic on healthcare workers, remains significant. It is suggested these workers may still suffer from mental symptoms; thus, providing preventive mental health services and evaluating those who already require treatment are crucial.

Yetişkinlerde gıda takviyesi kullanımının anksiyete ile ilişkisi Giriş ve Amaç: Gıda takviyeleri olarak bildiğimiz vitaminler, mineraller, probiyotikler ve diğer ürünlerin kullanım sıklığı; anti-inflamatuar, antioksidan ve bağışıklık geliştirici etkileri nedeniyle, başarılı satış stratejileri ve reklamların da katkılarıyla giderek artmaktadır. Üç yıldır mücadele edilen Covid-19 salgın sürecinin bireylerin sağlık anksiyetesini arttırdığı, oluşan korku ve stresin bireylerin beslenme alışkanlıklarında değişikliklere neden olduğu gözlenmiş, gıda takviyesi kullanımının da etkilenebileceği düşünülmüştür. Biz bu çalışma ile hastalarımızdaki gıda takviyesi kullanım durumlarını, bu takviyelerin kullanım sebeplerini, oluştuysa yan etkilerini, bu kullanımın kişinin demografik özellikleri, anksiyetesi, Covid-19 korkusu ve pandemi ile ilişkisini gözlemlemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte tek oturumda çevrimiçi usulü anket tipindeki çalışma 01.10.2022-01.11.2022 Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Aile Hekimliği polikliniğine gelen 18-75 yaş arası gönüllü hasta ve hasta yakınlarından paylaşılan elektronik anketi doldurmayı kabul eden bireyler ile yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizi “MINITAB 22”, Google Sheets, openepi programları kullanılarak yapılmış, istatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışma grubunun yaş ortalaması 35.2 ± 11.3 yıldı ve %67.4’ü kadındı. Katılımcıların 372 ‘si (%67.4) gıda takviyesi kullanıyordu ve en sık kullanlar arasında D vitamini (%16.1), C vitamini (%15.8), B12 vitamini (%10.4), multivitaminler (%9.9) bulunmaktadır. Katılımcıların gıda takviyesi kullanma sebepleri bağışıklık güçlendirme (%24.9), halsizlik (%12.3), laboratuar tahlili sonucu hekim tavsiyesi olarak (%11.5) ve Covid 19 sebebi ile (%9.1) şeklinde saptanmıştır. Kadınlarda gıda takviyesi alma oranı (%72.6) erkeklerden (%56.7) daha yüksekti (p<0.001). Katılımcıların %60.7’si Covid-19 enfeksiyonu geçirmiş olup gıda takviyesi alma oranı geçirmeyenlere göre daha yüksekti (p=0.014). Kronik hastalığı olanların gıda takviyesi kullanma oranı daha yüksekti (p<0.001). Beck anksiyete ölçeğinden 8 ve üzeri puan alan anksiyete semptomlarına sahip katılımcıların Covid korku ölçeğinden aldığı puan ortalaması ve gıda takviyesi kullanma oranı anksiyete semptomları olmayanlara göre daha fazlaydı (her ikisi de p<0.001). Sonuç: Gıda takviyesi kullanımı kadınlarda, üniversite mezunlarında, kronik hastalığı olanlarda, Covid-19 enfeksiyonu geçirme öyküsü olanlarda, düzenli ilaç kullananlarda, antidepresan kullanma öyküsü olanlarda, Beck anksiyete testinden daha yüksek puan alanlarda, Covid-19 aşısı olanlarda istatistiki olarak anlamlı düzeyde daha fazla saptanmıştır. Pandemi ya da Covid-19 enfeksiyonu geçirme ile anksiyete grupları ve covid korku ölçeği skoru arasında ilişki saptanmamıştır. Yaş grubu ilerledikçe anksiyete oranı düşerken, Covid korku ölçeğini skorunun arttığı saptanmıştır. Sağlık çalışanı dışındaki meslek gruplarında, anksiyete varlığında gıda takviyesi kullanımı anlamlı düzeyde artarken, sağlık çalışanlarında bu ilişki istatistiki anlamlı bulunmamıştır. Introduction and Aim: Frequency of using vitamins, minerals, probiotics and other products that is classified as dietary supplements, is increasing day by day with the contribution of successful sales strategies and advertisements and due to its anti-inflammatory, antioxidant and immune-booster effects. The Covid-19 epidemic process, which has been fought for three years, is thought to increase health anxiety, and that the fear and stress caused changes in the nutritional habits of individuals, and so the use of dietary supplements could also be affected. With this study, we aimed to observe the usage of dietary supplements, the causes of using them, if happened their side effects and, the relationship of this use with the demographic characteristics, anxiety, fear of Covid-19 and pandemic. Materials and Methods: Cross-sectional single session online survey was conducted with the patients and relatives aged between 18-75 who admitted to Maltepe University Family Medicine outpatient clinic willing to fill the online survey between 01.10.2022-01.11.2022. Online forms are used as data collection tool. Data analysis is made with “MINITAB 22”, Google Sheets, openepi programmes and the statical significance accepted as p<0.05. Results: Average age for the study group was 35.2 ± 11.3 years and 67.4% of them were women. 372 (67.4%) participants were using dietary supplements and the most used ones among them were vitamin D (16.1%), vitamin C (15.8%), vitamin B12 (10.4%) and multivitamins (9.9%). Purpose of using dietary supplements in participants were boosting immunity (24.9%), weakness (12.3%), as a doctor advise after laboratory test results, and Covid-19 (%9.1). Frequency of using dietary supplements in women (72.6%) was higher than men (56.7%) (p<0.001). 60.7% percent of patients had been infected by Covid-19 before and frequency of using dietary supplements were higher than non infected participants (p=0.014). Participants who have equal or higher than 8 score in Beck anxiety test had higher Covid fear index and frequency of using dietary supplements than nonanxietics (both p<0.001). Conclusion: Usage of dietary supplements were statistically significantly higher in women, university graduates, participants with chronic disease, Covid-19 infection history, chronic medication users, history of antidepressants, participants with higher score in Beck anxiety test and participants who have been vaccinated for Covid-19. Pandemia and being infected by Covid-19 were not correlated with the anxiety and Covid-19 fear scale. Increased age group participants had lower frequency of anxiety and, higher Covid fear index. Anxiety frequency decreased and the Covid fear scale score increased as the age group got older. While the usage of dietary supplements increased significantly in the presence of anxiety in non-healthcare workers, this relationship was not statistically significant in healthcare workers

Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2), Coronavirus Disease-2019 (COVID-19) caused by it, emerged in Wuhan at the end of December 2019 and quickly spread worldwide. SARS-CoV-2 variants that emerged shortly after the pandemic began have changed the course of the pandemic by causing changes in epidemiological and clinical findings, as well as in vaccination and treatment options. Sequencing, a technique used to determine the genomic sequence of the SARS-CoV-2 virus, is an important tool for the detection and characterization of new variants and mutations. Determining changes in the RNA sequence contributes to understanding factors such as the virus's evolution, spread, infectivity, clinical findings of the disease, and effectiveness of vaccines, and plays an important role in controlling the epidemic. In this study, genomic sequencing was performed on SARS-CoV-2 samples obtained from COVID-19 patients with certain characteristics followed during different periods, and the frequency of structural changes in the virus and their effects on clinical findings of the disease were analyzed. Between January and November 2022, 21 patients from the Department of Infectious Diseases and Clinical Microbiology at Pamukkale University Hospital were included in the study. Nasopharyngeal and oropharyngeal swab samples were obtained from COVID-19 patients, and their viral RNA was extracted and subjected to whole-genome sequencing analysis. The patients were grouped as having mild, moderate, or severe clinical courses based on their clinical status, and the relationship between their clinical status, laboratory results, radiological findings, PCR positivity duration, and genetic analysis results was investigated. Of the 21 patients included in the study, 13 (61.9%) were male, and their mean age was 65.3±20.7 (26-97). Eighteen (85.7%) patients were hospitalized, and three (14.3%) patients were followed up as outpatients. In the study, Omicron BA.2 subvariants were detected in 12 patients, Omicron BA.1 subvariants in four patients, Omicron BA.5 subvariants in four patients, and Delta variant in one patient. The mutations c.1841A>G (D614G), c.425G>A (G142D), c.9764C>T, NSP4 (T492I), and c.14144C>T (NSP12 P323L) were detected in all isolates analyzed. When the mutations detected in the samples taken from the patients were compared with the frequencies of these mutations in other sequences worldwide, a high positive correlation was found between these variables (r(163)=0.81, p<0.001). Additionally, some missense mutations observed for the first time in samples from Turkey were identified. Obesity was statistically significantly more common in patients with severe clinical courses than in those with mild or moderate clinical courses (p=0.042). When the laboratory findings were examined, significantly higher levels of C-reactive protein (p=0.014), aspartate aminotransferase (p=0.001), BUN and (p=0.018), creatinine (p=0.003), and lower hemoglobin levels (p=0.037) were detected in patients with severe clinical courses than in those with other clinical courses. Prolonged PCR positivity (over four weeks) was detected more frequently in immunosuppressed patients (malignancy (p=0.016), lymphoma (p=0.006)). At the same time, it was found that most patients had a moderate to severe clinical course (p=0.019). In patients with immunodeficiency, statistically significant increased hospitalization rates (p=0.026) and more severe disease course were observed (p=0.018). When the mutations detected in the patients included in the study were evaluated, the Spike Q493R mutation was detected at higher rates in patients vaccinated with any of the vaccines with 4 doses or more (p=0.043). Looking at the rare mutations in our study, Spike A67V, del211, and ins214EPE mutations were found in Omicron BA.1 subvariant cases in a manner consistent with the literature, associated with increased viral infectivity and resistance to immune response. It was suggested that the clinical effect of Spike R346K and the Spike A263T mutation, which was first reported in Turkey and detected in our patient despite four doses of vaccination in the last three months, could be related to escape from the antibody response of this variant. It has been concluded that the Spike R21T mutation detected in our patient, consistent with the literature, may be responsible for severe clinical course and gastrointestinal symptoms by increasing the virus's entry into human and intestinal cells, and may cause a decrease in antibody neutralization due to the patient's history of four doses of vaccination. It is thought that the Spike L452M mutation for the Omicron BA.2 subvariant, in synergy with the D155Y detected in ORF3a, may trigger excessive immune response and hyperinflammation, as there was a significant increase in inflammatory parameters in our patient. The NSP1 H110Y mutation was observed to escape the immune system by inhibiting host gene expression. The Spike A222V, T323I, and NS7a A106T mutations were associated with decreased infectivity, increased immune evasion, and host-virus binding, which could explain the mild clinical course and prolonged PCR positivity detected in our patient. The NSP4 T114I mutation was observed to cause prolonged PCR positivity in our patient, consistent with the literature, by increasing viral replication or decreasing viral clearance. The Spike A27S, K417N, N440K, Q493R, T19I, and G142D mutations, detected in our patients, were observed to have a common effect by causing resistance to the antibody response generated by the vaccine, consistent with the literature. It has been suggested that the presence of Spike mutations G339D, S373P, S375F, K417N, N440K, S477N, T478K, E484A, Q493R, Q498R, and N501Y in our patient who has received four doses of vaccine and has high antibody titers may lead to immune escape. In a case with the Delta (B.1.617.2) variant detected in our study, it was thought that the combination of Spike protein NTD-specific E156G/del157-158 and L452R may have led to increased infectivity, resistance to polyclonal antibodies generated by the vaccine, and increased cell-to-cell fusion effect, which was also observed in our patient. The presence of Spike P681R in our patient was concluded to be associated with severe clinical course and prolonged PCR positivity, as observed in our case. For the Omicron BA.5 variant, the NSP13 A389V, NSP14 M315I, and NSP16 T140I mutations were considered to be able to cause exaggerated inflammatory response and lung immunopathology, similar to the literature, due to the hyperinflammatory clinical presentation in our patient. The N E136D mutation, as observed in our patient with a travel history and contact history with a person who had a travel history, demonstrated the importance of travel history in our case and its contribution to the epidemiology and distribution of the variants, as it may cause more severe and prolonged upper respiratory tract symptoms. This study evaluated the clinical impact of sequencing results for the first time in Turkey. However, this study was limited to a small group of patients and a single center, and therefore does not represent all country data. There is a need for further investigation into the clinical impact of these results in a larger population, with more centers and sequencing studies. The tracking of the virus's spread at national and global levels, comparison of viral genomes, and creation of molecular phylogenetic trees can help with this investigation. The detection of genetic changes, emergence of variants, and understanding of mutation rates can have a positive impact on effective treatment and vaccine development. Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2’nin (SARS-CoV-2) neden olduğu koronavirüs hastalığı (COVID-19), Aralık 2019’un sonlarında Wuhan’da ortaya çıkarak kısa sürede tüm dünyada etkisini göstermiştir. Pandemiden kısa süre sonra ortaya çıkan SARS-CoV-2 varyantları, epidemiyolojik ve klinik bulgularda, aşı ve tedavi seçeneklerinde değişikliklere neden olarak pandeminin seyrini değiştirmiştir. SARS-CoV-2 virüsünün genomik dizilimini belirlemek için kullanılan bir teknik olan sekanslama, yeni varyantların ve mutasyonların tespiti ve karakterizasyonu için önemli bir araçtır. RNA dizisindeki değişikliklerin belirlenmesi, virüsün evrimi, yayılımı, bulaşıcılığı, hastalığın klinik bulguları ve aşıların etkililiği gibi faktörlerin anlaşılmasına katkı sağlar ve salgının kontrolünde önemli bir rol oynar. Bu çalışmada farklı dönemlerde takip edilen belirli özelliklere sahip COVID-19 hastalarından elde edilen SARS-CoV-2 örneklerinde tam genomik sekanslama yapılarak virüsün yapısal değişikliklerinin görülme sıklıkları ve hastalığın klinik bulgularına etkisi analiz edilmiştir. 2022 Ocak ve Kasım ayları arasında Pamukkale Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği’nde takipli 21 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. COVID-19 hastalarının nazofaringeal ve orofaringeal sürüntü örnekleri alınarak viral RNA’ları ekstrakte edilmiş ve tam genomik sekanslama analizi gerçekleştirilmiştir. Hastalar klinik durumlarına göre hafif, orta ve ciddi klinik seyirli olmak üzere gruplandırılmış, klinik durumları, laboratuvar sonuçları, radyolojik bulguları ve PCR pozitiflik süresi ile gen analizi sonuçları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmaya dahil edilen 21 hastanın 13’ü (%61,9) erkek ve yaş ortalamaları 65,3±20,7 (26-97) idi. Toplamda 18 (%85,7) hastanın hastanede (servis veya yoğun bakım) takip ve tedavisi yapılırken, üç (%14,3) hasta ayaktan takip edildi. Çalışmada 12 hastada Omicron BA.2, dört hastada Omicron BA.1, dört hastada Omicron BA.5 alt varyantları ve bir hastada Delta varyantı saptandı. İncelenen tüm izolatlarda c.1841A>G (D614G), c.425G>A (G142D), c.9764C>T, NSP4 (T492I), c.14144C>T (NSP12 P323L) mutasyonları saptandı. Hastalardan izole edilen örneklerde tespit edilen mutasyonlar ile bu mutasyonların tüm dünyada aynı sekansta görülme sıklıkları Pearson korelasyon testi ile karşılaştırıldığında, bu değişkenler arasında yüksek derecede pozitif bir korelasyon bulundu. (r(163)=0.81, p<0.001). Ek olarak Türkiye’den alınan örneklerde ilk kez bulunan bazı missense mutasyonlar gözlemlendi. Ağır klinik seyirli hastalarda obezite, hafif ve orta klinik seyirli hastalara göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksek oranda görüldü (p=0,042). Laboratuvar bulgularına göre incelendiğinde ağır klinik seyirli hastalarda; başvuru anındaki C-reaktif protein (p=0,014), aspartat aminotransferaz (AST) (p=0,001), BUN ve (p=0,018) kreatinin yüksekliği (p=0,003) ve hemoglobin (Hgb) değerlerinde düşüklük (p=0,037) diğer klinik formalara göre istatistiksel olarak anlamlı olarak daha fazla tespit edildi. Uzamış PCR pozitifliği (dört haftanın üzerinde) immunsuprese hastalarda (malignite (p=0,016), lenfoma (p=0,006)) daha sık saptandı. Aynı zamanda bu hastaların çoğunun orta ve ağır klinik seyir gösterdiği saptandı (p=0,019). İmmun yetmezlik kliniği olan hastalarda istatistiksel açıdan anlamlı şekilde daha fazla hastaneye yatış (p=0,026) ve daha ağır hastalık tablosu gözlemlendi (p=0,018). Çalışmaya alınan hastalarda saptanan mutasyonlar değerlendirildiğinde ise aşılardan herhangi biriyle dört doz ve üzeri aşılanan hastalarda Spike Q493R mutasyonu daha yüksek oranlarda saptandı (p=0,043). Çalışmada nadir olarak görülen mutasyonlara bakıldığında literatürle uyumlu bir şekilde Omicron BA.1 subvaryantı saptanan olgularda Spike A67V, del211 ve ins214EPE mutasyonları viral infektivitede artış ve bağışıklık yanıtına direnç ile ilişkilendirilmiştir. Spike R346K ve Türkiye’den ilk kez bildirilen Spike A263T mutasyonunun klinik etkisinin infektivite ve bulaştırıcılıktan ziyade sonuncusu son üç ay içinde olan dört doz aşılamaya rağmen hastamızda tespit edilmesi sebebiyle bu varyantın antikor yanıtından kaçış ile ilişkili olabileceğini düşündürmüştür. Omicron BA.2 subvaryantı hastamızda saptanan Spike R21T’nin, literatürle uyumlu olarak, virüsün insan ve bağırsak hücrelerine geçişini artırarak ağır klinik seyir ve gastrointestinal (GİS) bulgulardan sorumlu olabileceği (hastamızda GİS semptomları olması nedeniyle) ve antikor nötralizasyonunda azalmaya (hastamızın dört doz aşılanma öyküsü olması nedeniyle) neden olabileceği sonucuna varılmıştır. Omicron BA.2 subvaryantı için Spike L452M değişikliğinin ORF3a’da tespit edilen D155Y ile sinerjik etki göstererek aşırı immün yanıt ve hiperinflamasyonu tetikleyebileceği (hastamızın inflamatuar parametlerinde belirgin artış olması nedeniyle) düşünülmüştür. NSP1 H110Y mutasyonun konakçı gen ifadesini inhibe ederek bu yolla bağışıklık sisteminden kaçma etkisinin hastamızda da görüldüğü gözlemlenmiştir. Spike A222V, T323I ve NS7a A106T değişiklikleri azalmış infektivite, artmış bağışıklık yanıtından kaçış ve konakçı-virüs bağlanması (hastamızda hafif klinik seyir, uzamış PCR pozitifliği saptanması nedeniyle) ile ilişkilendirilmiştir. NSP4 T114I’in literatürle uyumlu olarak hastamızda da viral replikasyonda artış/viral klerenste azalış ile uzamış PCR pozitifliğine neden olduğu görülmüştür. Spike A27S, K417N, N440K, Q493R, T19I, G142D mutasyonlarının saptandığı hastalarımızda da yine literatürle uyumlu olarak, ortak etki oluşturarak aşı ile oluşan antikor yanıtına dirence neden olduğu gözlemlenmiştir. Spike G339D, S373P, S375F, K417N, N440K, S477N, T478K, E484A, Q493R, Q498R, N501Y mutasyonlarının da dört doz aşılı ve yüksek antikor titresine sahip hastamızda olması nedeniyle bağışıklık yanıtından kaçış etkisinin olabileceği düşünülmüştür. Çalışmamızda Delta (B.1.617.2) varyantı saptanan bir olguda Spike protein NTD spesifik E156G/del157-158 ve L452R kombinasyonunun artan enfektivite, aşı ile ortaya çıkan poliklonal antikorlara direnç ve artmış hücreden hücreye füzyon etkisinin olgumuzda da gözlemlendiği düşünülmüştür. Spike P681R saptanan hastamızda olduğu gibi ağır klinik seyir ve uzamış PCR pozitifliği ile ilişkili olabileceği sonucuna varılmıştır. Omicron BA.5 varyantı için NSP13 A389V, NSP14 M315I, NSP16 T140I mutasyonlarının hastamızda hiperinflamasyon kliniği olması nedeniyle literatüre benzer şekilde abartılı inflamatuar yanıta ve akciğer immünopatolojisine neden olabileceğini düşündürmüştür. N E136D mutasyonu, hastamızda olduğu gibi daha ağır ve uzun seyreden üst solunum yolu bulgularına neden olabileceğini ve yurt dışı seyahat öyküsü olan kişiyle temas öyküsü olması nedeniyle seyahat öyküsünün epidemiyolojik ve varyantların dağılımındaki önemini olgumuzda göstermiştir. Türkiye’de ilk kez sekanslama sonuçlarının kliniğe yansıması bu çalışmada değerlendirilmiştir. Ancak sınırlı sayıda hasta grubunda ve tek merkezde yapılan bu çalışma tüm ülke verilerini temsil etmemektedir. Daha büyük bir popülasyonda, daha fazla sayıda merkezde, daha fazla sekanslama çalışmaları ile bu sonuçların klinik yansımasının araştırılmasına gereksinim vardır. Virüsün yayılımının ulusal ve global seviyelerde takibi, viral genomların karşılaştırılması ve moleküler filogenetik ağaçların oluşturulmasıyla izlenebilir. Genetik değişikliklerin tespiti, varyantların ortaya çıkması ve mutasyon oranlarının anlaşılması etkin tedavi ve aşı geliştirilmesinde olumlu bir etki yaratacaktır.

Yeni koronavirüs (COVID-19), tüm dünyada salgın oluşturmuş ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir. Pandemi döneminde uygulanan tedbirler ve kısıtlamalar beslenme alışkanlıklarında değişime, fiziksel aktivitede azalmaya ve sedanter davranışlarda artışa neden olmuştur. Bu doğrultuda, çalışmamızda pandeminin yol açtığı kısıtlamaların öğrencilerde oluşturduğu beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişikliklerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu tez çalışması, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğrenim gören 2. ve 3. sınıf öğrencilerinde, pandemi sürecinin oluşturduğu beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişikliklerini saptamak amacıyla planlanmıştır. Çalışma, anket yöntemi kullanılarak yapılandırılmıştır. Anketin ilk kısmında sosyodemografik veriler, beslenme ve yaşam tarzı soruları (22 soru), ikinci kısmında “Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ)” (21 soru) ve üçüncü kısmında pandemi döneminde yaşanan yaşam tarzı değişikliklerini saptamak amacıyla oluşturulan Likert ölçeği (20 soru) yer almaktadır. Araştırmada öğrenim gören tüm 2. ve 3. sınıf öğrencilerine ulaşılması hedeflenmiş (735), hedefin %52’sine (383) ulaşılmıştır. Pandemi sürecinde katılımcıların %38,1’inin (n=146) kilosunda artış olduğu ve %28,5’ inin (n=109) pandemi sürecinde besin takviyesi tüketmeye başladığı tespit edilmiştir. Katılımcıların 140’ının (%36,6) pandemi sürecinde COVID-19 geçirdiği ve 243’ünün (%63,4) COVID-19 geçirmediği saptanmıştır. Katılımcıların, %51,2’si (n=196) pandemi sürecinde fiziksel egzersiz yaptığını belirtirken, egzersiz yapmayanların oranı %49,8’dir (n=187). Sonuç olarak, araştırmamızda tıp fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı özelliklerinin genel olarak sağlıklı beslenmeye çalışmalarına rağmen, pandemi sürecinden etkilendiği sonucuna ulaşıldı. Pandemi döneminde karbonhidrat içeriği yüksek besinlere eğilimin arttığı, çay kahve tüketiminin arttığı, yeterli fiziksel egzersiz yapılmadığı ve uyku düzeninin bozulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Topluma sağlık konusunda kılavuzluk edecek olan tıp fakültesi öğrencilerinin, beslenmeye dair doğru bilgilerle ve eğitimle bu konuda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. The new coronavirus (COVID-19), has created an epidemic all over the world and has been declared a pandemic by the World Health Organization (WHO). Measures and restrictions applied during the pandemic period have led to changes in eating habits, decrease in physical activity and increase in sedentary behaviors. In this direction, our study aimed to evaluate the dietary habits and lifestyle changes in students caused by the restrictions caused by the pandemic. This thesis study was planned to determine the nutritional habits and lifestyle changes caused by the pandemic process in 2nd and 3rd year students studying at Bursa Uludağ University Faculty of Medicine. The study was structured using the questionnaire method. Sociodemographic data, nutrition and lifestyle questions (22 questions) in the first part of the questionnaire, “Attitude Scale for Healthy Nutrition (ASHN)” (21 questions) in the second part, and a Likert scale (20 questions) created to determine the lifestyle changes experienced during the pandemic period in the third part is located. In the research, it was aimed to reach all 2nd and 3rd grade students (735), and 52% of the target (383) was reached. It was determined that 38.1% (n=146) of the participants increased in weight during the pandemic process and 28.5% (n=109) started to consume nutritional supplements during the pandemic process. It was concluded that 140 (36.6%) of the participants had COVID-19 during the pandemic and 243 (63.4%) did not have COVID-19. While 51.2% (n=196) of the participants stated that they did physical exercise during the pandemic, the rate of those who did not exercise was 49.8% (n=187). As a result, in our study, it was concluded that the nutritional habits and lifestyle characteristics of medical school students were affected by the pandemic process, although they generally tried to eat healthy. It was concluded that during the pandemic period, the tendency to foods with high carbohydrate content increased, the consumption of tea and coffee increased, adequate physical exercise was not done and sleep patterns were disturbed. It is necessary to raise awareness of medical school students, who will guide the society on health, with the right information and education on nutrition.

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı olası COVID-19 vaka sorgulama kılavuzuna göre; kombine nazofaringeal/orofaringeal sürüntü örneklerinde RT-PCR ile hızlı antijen test sonuçlarının karşılaştırılması amacıyla yapıldı. Çalışmada, 28 Ekim 2021-14 Kasım 2021 tarihleri arasında, Bursa Uludağ Üniveristesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Acil Pandemi Polikliniğine, SARS-CoV-2 RT-PCR testi (Biospeedy, Bioeksen, İstanbul, Turkiye) yaptırmak için başvurmuş olan 200 hastadan kombine nazofaringeal/orofaringeal (kombine burun boğaz sürüntüsü) sürüntü örnekleri alındı. Semptomları bir haftadan kısa sürenler çalışmaya dahil edildi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim dalı içindeki PCR laboratuvarında Mö-screen korona antijen testleri (möLab, QIAGEN, Almanya) çalışıldı ve SARS-CoV-2 RT-PCR testi Ct değeri (döngü eşiği) ile hızlı antijen test sonuçları arasındaki uyum karşılaştırıldı. Hızlı antijen test sonuçları pozitif ya da negatif olarak kaydedildi. Pozitif sonuçlar, test bandındaki renk yoğunluğuna göre güçlü, orta, zayıf olarak tecrübeli, tek kişi tarafından değerlendirildi. İki yüz katılımcının seksen tanesinin her iki testi pozitifti. Yüz yirmisinin negatifti. Duyarlılık (80/80) ve özgüllük (120/120) %100 olarak bulundu. Zayıf pozitif olarak değerlendirilen 19 sonucun Ct değer aralığı 18,9-30,37, orta pozitif olarak değerlendirilen 38 sonucun Ct değer aralığı 16,56-28,48, güçlü pozitif olarak değerlendirilen 23 sonucun Ct değer aralığı 14,03-23,66 olarak bulundu. Ct değerleriyle hızlı antijen testinin pozitifliği arasında, istatistiksel olarak anlamlı, ters bir korelasyon bulundu (r değeri - 0,706, p < 0,001). Sonuç olarak SARS-CoV-2 PCR testi ile Mö-screen korona antijen testinin uyumunun yüksek olması nedeniyle; okullar, bakım evleri gibi kalabalık alanlarda, NAAT’ların kısıtlı olduğu veya bulunmadığı yerlerde Mö-screen korona antijen testi kullanımının uygun olduğu değerlendirildi. This study was conducted in accordance with the possible COVID-19 case investigation guidelines of the Ministry of Health of the Republic of Turkey; in order to compare the rapid antigen test results with RT-PCR in combined nasopharyngeal/oropharyngeal swab samples. In the study, combined nasopharyngeal/oropharyngeal swab samples were obtained from 200 patients who applied to Bursa Uludağ University Health Application and Research Center Emergency Pandemic Outpatient Clinic between October 28, 2021 and November 14, 2021 for the SARS-CoV-2 RT-PCR test (Biospeedy, Bioeksen, Istanbul, Turkey). Whose symptoms lasted less than a week were included in the study. Bursa Uludağ University Health Application and Research Center, Medical Microbiology PCR laboratory performed Mo-screen Corona antigen tests (moLab, QIAGEN, Germany) and SARS-CoV-2 RT-PCR test and the Ct values (cycle threshold) were determined. Antigen test results were compared with RT-PCR. Rapid antigen test results were recorded as positive or negative. The positive results were evaluated by a single experienced person as strong, medium and weak according to the color intensity in the test band. Eighty of the two hundred participants had both tests positive. One hundred and twenty of them were negative in both tests. Sensitivity (80/80) and specificity (120/120) were found to be 100%. The Ct value range of 19 results evaluated as weakly positive was 18,9-30,37, the Ct value range of 38 results evaluated as moderately positive was 16,56-28,48, and the Ct value range of 23 results considered as high positive was 14,03-23,66. A statistically significant inverse correlation was found between Ct values and the positive intensity of the rapid antigen test (r value -0,706, p < 0,001). In conclusion, due to the high compatibility of the SARS-CoV-2 PCR test and the Mö-screen corona antigen test, Mö-screen corona antigen test is usable in crowded areas such as schools, and nursing homes, and where NAAT tests are limited or unavailable.