• Other research productsclose
• 2019-2023close
• Open Access close
• Other ORP type close
• Turkish close
• Ege University Institutional Repository close

Akut inme bulgularıyla hastaneye başvuran COVİD-19’ lu bir hastada servikal internal karotis arter ve intrakranial arteriyel yatakta (orta serebral arter M2 segmenti) akut tromboembolinin BT anjiografi bulguları sunulmuştur.

Türk diş hekimliği tarihinde, 57 yıllık akademik hayatında, pek çok konuda çalışma yaparak bilimsel eserler yazmış Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ın farklı bir yeri vardır. Diş hekimliğinin ülkemizdeki akademik gelişim süreçlerinde etkin rol alarak, bugünlere gelmesine katkı sağlamış bu şahsiyetin yaşam öyküsü hakkında farklı periyodiklerde yazılmış makalelere rastlamak mümkündür. Ancak bu kez Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ı biraz daha geniş tanıtmaya olanak sağlayan ve tarihsel değeri olan yeni materyalleri kapsayan bilimsel bir çalışma hazırlanmıştır. Halen hayatta olan oğlu, diş hekimi Doç. Dr. Yalçın İsmail Gürkan, 2018 yılında babasıyla ilgili yeni bilgileri içeren dokümanların bir kopyasını Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı arşiviyle paylaşmıştır. Yeni bilgiler içeren bu kaynakların, bilimsel literatürde okuyucuların ve araştırmacıların yararlanması için, yayınlanması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Tıp ve diş hekimliği tarihinin temel amaçlarından olan eskinin yeniye tanıtılması ve doğru bir şekilde nakledilmesi ihtiyacı, mevcut bilginin bilim insanlarına örnek teşkil edecek şekilde sunulmasını ve kayıtlara geçmesini gerektirmektedir. Ülkemizde genel cerrahi alanında hekim olarak tanınan Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan’ın kardeşi ve ülkemizde 1964 yılında kurulan ilk diş hekimliği fakültesinin dekanı olması sebebiyle Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ın diş hekimliği alanındaki gayreti ve başarıları yadırganmamalıdır. Sadece diş hekimi olarak değil, aynı zamanda bir besteci ve çalışma alanıyla ilgili tarihsel materyalleri ve kitapları bir koleksiyoner gibi toplayan ve saklayan Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan çok yönlülüğüyle ülkemizdeki ender rastlanılan bir bilim insanıdır. Bu makalede onun yaşam öyküsünün, ona ait nadir resimlerin ve kitap kapaklarının yayınlanması amaçlanmıştır.

Amaç: Bu araştırmanın amacı, kadınların doğum hakkındaki temel inançlarını değerlendirmek üzere geliştirilmiş Doğum İnançları Ölçeği’nin (DİÖ) kültürümüze uyarlanarak geçerlilik ve güvenirliğinin belirlenmesidir. Yöntem: Çalışma Mart 2017-Haziran 2018 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir eğitim ve araştırma hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuran gebelerle gerçekleştirilen metodolojik bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini dahil edilme kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden tüm gebeler oluşturmuştur. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile 205 gebeye Birey Tanıtım Formu ve DİÖ kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Çevirisi yapılan maddelere yönelik uzman puanları ile Kapsam Geçerlik İndeksi Davis tekniğine göre hesaplanmış ve tüm maddeler 0,80’in üzerinde bulunmuştur. Yapı geçerliliği için açıklayıcı faktör analizi ile doğrulayıcı faktör analizi uygulanarak ölçeğin iki faktör altında toplandığı saptanmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizleri doğrultusunda birinci alt boyut için Cronbach alfa katsayısı 0,890; ikinci alt boyut için Cronbach alfa katsayısı 0,868 bulunmuştur. Zamana karşı değişmezliğin değerlendirildiği test-tekrar test sınıf içi korelasyon katsayıları birinci alt boyut için 0,993, ikinci alt boyut için 0,984 olarak belirlenmiştir. İki faktör arasındaki ilişki negatif yönde 0,752 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. Sonuç: Uyarlaması yapılan DİÖ alanda kullanılabilecek yüksek düzeyde geçerli ve güvenilir bir araçtır. Ülkemizde özellikle artan sezaryen davranışlarının ardında yatan inançları belirlemek amacıyla kullanılması önerilmektedir.

Zaman içerisinde görüntüleme yöntemlerinin kullanım sıklığının artması ile rastlantısal olarak saptanan solid renal kitlelerin sayısı artmıştır. Doğru tanı, tedavi ve takip süreci için rastlantısal solid renal kitlelerin karakterizasyonları oldukça önemlidir (1). Primer renal neoplazilerin yaklaşık %80-90’ını oluşturan renal hücreli kanser, en yaygın solid renal neoplazi olarak bilinmekte ve sık teşhis edilen yetişkin kanserlerinin arasında yer almaktadır. Renal hücreli kanser, tümör trombüsü yolu ile renal venlere, ana renal vene, vena kava inferior’a ve potansiyel olarak sağ atriyuma uzanım gösterme eğilimindedir. Vena kava inferior’a uzanım gösteren tümör trombüslerinin ise sadece %10’u sağ atriuma ulaşmaktadır (2). Renal hücreli kansere eşlik eden malign trombüs uzanımı, planlanan cerrahi tedavinin merkezinde yer almakta, bu nedenle de görüntüleme yöntemleri ile malign trombüsün saptanması ve uzanımının değerlendirilmesi oldukça önem arz etmektedir.

Geleneksel oyunlar insanlığın tarih sahnesindeki başlangıcından beri kültürün temel ögeleri arasındadır. Oyunun fiziksel, biyolojik, bireysel, toplumsal ve kültürel tarafları vardır. Birçok oyunun kökeninde ritüeller, merasimler ve uygulamalar vardır. Oyunların sözel dokularında mitik ögeler görülmektedir. Oyunların bu özel- likleri zaman içinde gizlenmiş, her bir oyun eylemi sadece birer oyun olarak özellikle çocukların geleneksel dünyasında ve sosyokültürel yapısında yaşamaya devam etmiştir. Bunun yanında bazı oyun örneklerinde, oyun- ların oynanışı mitik ögelerle benzer nitelikler sergiler ve mitolojiyi canlandırır. Tüm bu özellikleriyle oyun gündelik hayatın dışında fakat gündelik hayata yönelik işlevleri bulunan kültürel bir olgudur. Geleneksel oyun- lar, o oyunu kendine ait kabul edip oynayan topluluğun mitik birikimini ve düşünce tarzını gerçek yaşama yö- nelik biçimde bünyesinde barındırmaktadır. Bir oyunun mitik özellikleri ve oynanışının işlevsel açıdan yorum- lanması oyunun bütüncül olarak ne anlama geldiğini gösterecektir. Oyunların bu özellikleri Türk dünyası gele- neksel oyunlarında da kendini göstermektedir. Bu özelliklerin gösterilmesi ve sergilenmesi açısından bu maka- lede “Mor Menekşe” inceleme malzemesi seçilmiş, sözel dokusu ve oynanışı mit ve hayat ilişkisi bağlamında işlevsel olarak incelenmiştir. İlk olarak geleneksel oyunların mitik özellikleri ile hayata dair nitelikleri belirtil- miş; ardından Türk dünyası geleneksel oyunlarından “Mor Menekşe”nin genel özelliklerine kısaca değinilip sözel dokusuyla ilgili bilgi verilmiştir. Daha sonra oyunun sözel dokusunun Türk mitik tasavvuruna göre özel- likleri belirtilmiştir. “Mor Menekşe” oyununun oyun içi tekerlemesinin Türk mitolojisinin doğa ve evrene dair görüşlerini taşıdığı, bitkilerle ve ağaç kültüyle ilgili özelliklere sahip olduğu belirtilmiş, oyunun sözel dokusu- nun Türk mitolojisindeki doğa, yaşam, birlik, beraberlik, bolluk ve bereket ile kaos ve kozmos sembolizmine sahip olduğu gösterilmiştir. Ardından oyunun oynanışı hakkında bilgi verilip özellikleri yorumlanmış, bu yo- rumlamada oyun, birey ve toplum ilişkisinde ele alınarak oyundan hareketle bireyin kendini kanıtlaması, grup aidiyeti, grupla iş birliği, toplumsal gruplar arası ilişkiler irdelenmiş ve sembolik bir kaos ve kozmos incelemesi yapılmıştır. Oyunun sözel dokusunda yer alan tekerlemenin mitik arka planı hayatla ilgilidir. Oyunun oynanışı da oyuncu için bir hayat provası niteliğindedir. Bu sebeple sözel dokudaki mitik anlam ve oyunun eylemlerin- deki gerçek hareketlerin yorumu birlikte düşünülmüştür. Oyun, sözel doku ve oynanış olmak üzere söz ve ha- rekete dayalı iki kısımda incelenmiştir. Sözel dokuda ve oynanıştaki özellikler belirlenirken her aşamada düze- nin kurulması ve bozulması olarak tanımlanabilecek “mikro-kozmos” ve “mikro-kaos” ifadeleriyle adlandıra- bileceğimiz durumlara bağlı olarak tasnif edilmiştir. Oyunun söz ve hareket özellikleri düzenin kurulması ve bozulmasıyla ve mitik anlamla ilişkili değerlendirilmiştir. Sonuç olarak oyunun Türk mitolojisindeki hayatla ve doğayla ilgili bilgiyi sözel dokusunda ve oynanışında gösterdiği ve oyunun Türk kültüründeki birikimle işlevsel olarak insanı, bireysel ve toplumsal bütünlük bakımından hayata hazırlama özelliği incelenmiştir.

Birbirine bağlı olan gelenek ve kültürel miras kavramları bir toplumun kimlik oluşumunda büyük rol oynamaktadır; özellikle de 600 seneden fazla Hristiyan Slav toplumları arasında yaşayan küçük bir Müslüman Türk azınlığı söz konusu olduğunda sahip olunan gelenekleri yaşatmak daha da önemli hâle gelmektedir. Bu makalede inceleme konusu edilen Polonya, Litvanya ve Belarus (PLB)’ta yaşayan Tatar Türkleri, Doğu Avrupa’dadır ve bu bölge, Türk Dünyası adını verdiğimiz büyük coğrafyanın en batısında yer almaktadır. Makalede; Polonya Litvanya ve Belarus Tatarlarının geçiş törenleriyle ilgili geleneklerini ve bunların Tatar kimliğinin oluşumu ve bazı değişimlerle yaşatılarak korunmasının ve bazılarının yeniden canlandırılarak sürdürülmesinin rolünü değerlendirdik. “Polonya, Litvanya ve Belarus Tatarlarında Halk İnanmaları ve Uygu- lamaları” adlı doktora çalışmasından üretilen bu makalede, Tatarların eski ve yeni yazılı kaynaklarından ve alanda derleme çalışmasıyla kaynak kişilerden elde ettiğimiz verileri kullandık. Polonya, Litvanya ve Belarus Tatarlarının gelenekleri ve ritüelleriyle ilgili önemli kaynaklardan biri el yazmalarıdır. Bunların içerisinde eskiden ve günümüzde yapılan törenlere, gündelik ve dinî hayata dair önemli bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca günümüzde icra edilmeyen bazı gelenekler de bu yazmalarda anlatılmaktadır. El yazmaları, Tatarların haya- tında önemli rol oynamakta; bu yazmalar yalnızca dinî bilgi aktarma aracı olarak değil, aynı zamanda kültürel kimlik ve etnik aidiyeti belirlemede de önemli rol oynamaktadır. Bu noktadan bakıldığında, sözü edilen el yazmaları Tatar kültürünün devamlılığını sağlayan birer hafıza mekânları gibi değerlendirilebilir. Bu eserler Arapça, Çağatayca ve Lehçe (bazen Rusça ya da Belarusça) olarak üç farklı dilde Arap harfleriyle yazılmıştır. Bu el yazmaları arasında; Kur’an, tefsir, “kitab (siyer-i nebi)”, “chamai?”, “hramotka (cevşen)” veya “nuska (muska)”, “da?awary (rulo şeklinde dualar)” ve “muhir (duvara asılan levha)” bulunmaktadır. Sözlü kaynaklar ise hâlen Polonya, Litvanya ve Belarus’ta yaşayan ve yaptığımız alan araştırmaları sırasında bize geçiş tören- leriyle ilgili inanma ve uygulamalar hakkında bilgi veren az sayıdaki Tatar Türkleridir. İncelemede elde edilen verileri toplamak için Polonya, Litvanya ve Belarus’ta gerçekleştirdiğimiz alan araştırmasında; görüşme, katılarak gözleme şeklinde derleme yöntemleri kullanılmıştır. 2016-2018 yılları arasında gerçekleştirdiğimiz bu alan araştırmaları sırasında söz konusu kimliğin sürdürülmesine ve korunmasına katkı sağlayan birçok törene katılma fırsatımız oldu. Derleme yapmak için kaynak kişilerin seçiminde titizlik gösterilmiş, gözlem yoluyla elde edilen gelenek ve ritüeller hakkındaki bilgileri doğrulama ya da zamanla nasıl bir değişime uğradıklarını değerlendirmek için görüşme (mülakat) yoluyla elde edilen veriler kullanılmıştır. PLB Tatarları, Slav topraklarına yerleştirildiklerinden bir süre sonra aile ortamı dışında ana dillerini kullanma imkânı bula- mamış ve yerel halkla sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel ilişki kurabilmek için Lehçe (Polonya’nın resmî dili) ya da yaşadıkları bölgedeki diğer yerel dilleri kullanmak zorunda kalmışlardır. PLB Tatarlarının yaşadığı ülkelerin belli bir süre Sovyet rejimi içinde kalması da PLB Tatarları üzerinde pek çok olumsuz etki yaratmış; Sovyet rejiminin getirdiği çeşitli yasaklar nedeniyle milli kimliklerini daha çok geçiş törenleriyle ilgili gele- nekler ve ritüellerde yaşatmaya çalışmışlardır. Bu nedenle, çoğu geleneği din ve inanç unsuru olarak sürdür- mekte ve korumaya çalışmaktadırlar. Ayrıca etnik kimliklerini yeniden canlandırmak için Kırım ve Kazan Tatarları ya da Türkiye’de yaşayan Tatarlar ile etkileşimleri çerçvesinde bazı geleneklerini son yıllarda yeni- den canlandırmaya çalıştıkları da araştırmalarımız sırasındaki tespitlerimizdendir. PLB Tatarlarının somut olmayan kültürel miras unsurlarını yaşatma ve belli bir kısmını yeniden canlandırma çabaları üç ülkeye da- ğılmış olan Tatar Türklerinin kendi kimliklerini yaşatma mücadelesi olarak değerlendirilmelidir.

Fotoğraf serüveni, insanoğlunun gördüklerini tekrar görülebilir somut bir veriye dönüştürme çabasıyla başlamıştır. Görüntünün kayıt altına alınabilmesi, tekrar görülebilir, basılabilir ve çoğaltılabilir olması ise ancak eklentik teknolojik gelişmeler sayesinde gerçekleşebilmiştir. Bu bağlamla bakıldığında fotoğraf, teknolojik bir araç olarak dikkat çekmektedir. Hatıra biriktirme aracı olarak konumlandırılan fotoğraf, zamanla belge ve kanıt özelliklerini de kazanarak, toplumsal belleğin oluşumunda söz sahibi olmuştur. Fotoğrafın artan kullanımı, aynı zamanda teknoloji olarak gelişmesinin önünü açmıştır. Fotoğrafın bu bağlamda gelişimi çoğunlukla fotoğraf üretim pratiklerinde iyileştirme, herkes tarafından ulaşılabilir hale gelme, saklama ve paylaşma olanaklarının iyileştirmesi yönünde olmuştur. Bu bağlamıyla bakıldığından fotoğraf karanlık odalardan analog makinelere, oradan dijital makinelere geçiş yapmıştır. Dijital makineler bugün yerini daha ileri bir teknoloji olan aynasız makinelere bırakırken, bilişim teknolojisi de cep telefonu fotoğrafçılığını oluşturmaya başlamıştır. Özellikle de cep telefonlarına entegre kameraların gün geçtikçe yükselen popülariteleri, optik teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler ile toplumların dijitalleşmeye başlaması, yeni bir alan olan mobil fotoğrafçılığın oluşumunda doğrudan etkili olmuşlardır. Bu çalışma anı biriktirme amacı taşıyan fotoğrafın kitle iletişim aracına dönüşümünde geçirdiği evrelere değinerek, mobil fotoğrafçılığın tanımını, kapsamını, teknolojik bağlamı ve kullanım alanlarını açıklamayı amaçlamaktadır. Bir literatür taraması olan bu çalışmada, fotoğrafta yeni bir alan olan mobil fotoğrafçılığın dünü, bugünkü gelişimi ve teknolojik bağlamıyla geleceği kronolojik sıralamayla araştırılarak tartışılmaktadır. The adventure of photography started with the desire of people to be able to see what they saw again. It has been possible to record, view and reproduce the image with technological developments. In this context, photography is accepted as a technological tool. Photography, which is a tool for collecting memories, has contributed to the formation of social memory with its documenting feature over time. The development of photography in this context has led to improvements in production, accessibility, storage and sharing. Thus, photography evolved from the darkroom to analog cameras and then to digital. While digital machines are developing more and more today, information technologies have also turned the mobile phone into a camera. In particular, the development of optical technologies has increased the interest in cameras integrated into mobile phones. However, the digitalization of societies has had a direct impact on the formation of mobile photography. This study aims to explain the definition, scope, technological context and usage areas of mobile photography by referring to the stages of photography in its transformation into mass media. In this study, which is a literature review, the past, present and future of mobile photography with its technological context are discussed chronologically.

Pulmoner sekestrasyon, nadiren erişkinlerde gözlenen konjenital bir akciğer malformasyonudur. Genellikle erken çocukluk çağında tanı konulur. İntra ve ekstralobar olmak üzere iki tipi vardır. Tanıda en önemli bulgu, sistemik arteryal sistemden köken alan arteri ve pulmoner veya sistemik venlere drene olan bir venöz yapısı olmasıdır. BT bulguları erişkin yaş grubunda pnömoni ya da kitle ile karışabilmektedir. Tanı için tipik lokalizasyon ve besleyici vasküler yapının BT anjiyografik demonstrasyonu önemlidir.

Amaç: Dudak damak yarıklı bireylerde yumuşak doku kalın lıklarının değerlendirilmesi. Gereç ve Yöntemler: Retrospektif olarakyapılan bu çalışmaya, yaşları 16-18 arasında değişen toplam 70 bireydâhil edilmiştir. Tek taraflı dudak damak yarığı olan toplam 35 bireyin(ortalama yaş 16,8±3,5 yıl) dudak ve damak yarık operasyonları ta mamlanmıştır. Yaş ortalaması 16,9±3,2 yıl olan 35 adet Angle Sınıf Ikapanışa sahip birey ise kontrol grubu olarak değerlendirilmiştir. Ça lışmada yer alan bireylere ait sefalometrik filmler üzerinde 13 adet re ferans noktasından yararlanılarak yumuşak doku kalınlıklarına aittoplam 9 adet ölçüm Dolphin Imaging Software Version 11.7 (DolphinImaging, California, ABD) yazılımı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Eldeedilen sonuçların değerlendirilmesinde Student t-testi kullanılmıştır.Bulgular: (A-A’) kalınlığı (mm), (ULI-ULA) üst dudak kalınlığı (mm),(LLS-LLA) alt dudak kalınlığı (mm), (B-B’) kalınlığı (mm) kontrolgrubundan istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde az çıkmıştır(p<0,01, p<0,05). (Gl-Gl’) yumuşak doku glabella kalınlığı (mm), (Na Na’) yumuşak doku nasion kalınlığı (mm), (Pog-Pog’) yumuşak dokupogonion kalınlığı (mm), (Gn-Gn’) yumuşak doku gnathion kalınlığı (mm), (Me-Me’) yumuşak doku menton kalınlığı (mm) ise kontrolgrubu ile benzerlik göstermektedir. Sonuç: Dudak damak yarıklı bi reylerde, erken dönemde uygulanan primer cerrahi işlemler ve uygula nan farklı cerrahi teknikler; maksiller gelişimi ve yumuşak dokukalınlıklarını etkilemekte olup, bu durum ortodontik ve/veya ortogna tik cerrahi tedavi planlamasında dikkate alınması gereken önemli birdurumdur. Ancak primer cerrahi işlemlere bağlı oluşan skar dokusununetkisi dışında, dudak damak yarıklı bireylerde büyüme ve gelişimin nor mal bireylere göre geride olmasının nedenlerini saptamak için “longi tudinal” olarak planlanması gereken daha ayrıntılı çalışmalargerekmektedir.

Çeviride dizge odaklı yaklaşım denildiğinde akla ilk gelen isimlerden biri Çoğuldizge (Polysystem) Kuramı ile bilinen Itamar Even-Zohar’dır. Bununla birlikte, Belçikalı çeviribilimci Theo Hermans 1999’da yayımlanan Translation in Systems adlı eseriyle çeviride dizge odaklı yaklaşımları irdeleyip dizge kavramını açımlayarak Alman sosyolog Niklas Luhmann’ın dizge yaklaşımını çeviribilime uyarlamasıyla farklı bir bakış açısı getirmiştir. Bu makalede, Hermans’ın çeviride seksenli yıllardan itibaren tartışılan dizgesel yaklaşımları nasıl değerlendirdiğini ve özelde çeviri sosyolojisi alanında sınırlı bir ilgiyle karşılanan Luhmann’ın dizge kuramının çeviribilim alanında neden ve nasıl kullanılabileceğine yönelik görüşleri ele alınmıştır. Bu bağlamda, Hermans’ın Çoğuldizge Kuramı’nı hangi açılardan eleştirdiği ve söz konusu kuramdaki kavramsal yaklaşımları nasıl sorguladığı dile getirilmiştir. Çalışmada ayrıca, çeviribiliminde sosyolojiden aktarılan bazı kavramların çeviribilimine nasıl yansıdığı ve bunun çeviri biliminin sınırlarını nasıl genişlettiği irdelenmiştir. Dolayısıyla disiplinler arası ilişkilere açık bir alan olan çeviribilimin sosyolojiden nasıl etkilendiği Luhmann’ın kuramı çerçevesinde tartışılmıştır.