• 2013-2022close
• Polish close
• DARIAH EU close

Najważniejsze wyniki europejskiego sondażu praktyk badawczych oraz potrzeb cyfrowych w humanistyce i naukach o sztuce, przeprowadzonego przez grupę roboczą DARIAH Digital Methods and Practices Observatory (DiMPO). Badanie jest efektem współpracy europejskich badaczy z różnych krajów w ramach Grupy Roboczej DiMPO. Badanie zostało pomyślana jako ponadregionalny sondaż podłużny, przeprowadzany co kilka lat online w krajach europejskich. Jego celem jest dostarczenie opartego na danych przeglądu praktyk badawczych, potrzeb i postaw europejskich badaczy z nauk humanistycznych wobec zasobów cyfrowych, metod i narzędzi, w perspektywie przestrzennej i czasowej. Wyniki pierwszego sondażu (zakończonego w marcu 2015) zostaną zaprezentowane w wieloautorskim raporcie, który zawiera analizy zbiorcze i porównawcze oraz pięć raportów narodowych. Kolejne badanie planowane jest na 2017-2018. Więcej informacji: bit.ly/scholarlypracticesPrzekład na polski: Maciej Maryl (Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN)

Straipsnyje aptarti tiriamojo projekto „Egodokumentinis Lietuvos palikimas“ (lietuviškas akronimas Legedok. angliškas – Legedoc), vykdyto Vilniaus universiteto 2010-2013 m. kartu su Mikalojaus Koperniko universiteto (Torunė, Lenkija) mokslininkais, rezultatai. tarp svarbiausiųjų paminėtini: problemų, kuriant Legedok duomenų bazę išaiškinimas, paieškos sistematizacija, egodokumentinio palikimo klasifikacija, darbas ruošiant ir išleidžiant fundamentalius šaltinius. Pati Legedok idėja gimė Bordo (Prancūzija), kur 2008 m. vyko konferencija „Asmeninė korespondencija Europos kontekste“. Egodokumentų paieška buvo sėkminga. Nustatyta, kad iš 84 valstybinių Lenkijos archyvų lituanistinė medžiaga yra 16 archyvų, juose peržvelgti ir giliau ištirti 84 [rankraščių] kompleksai. Egodokumentų Lietuvoje surasta ne tik giminių fonduose ir dokumentų kolekcijose, bet ir valstybinių institucijų (pvz. Lietuvos Vyriausiojo Tribunolo knygose) fonduose. Vykdant šį projektą, išleisti 4 leidiniai: straipsnių rinkinys „Egodokumentai ir privati erdvė Lietuvoje XVI-XX amžiuje“, „Apaštališkas Juozapo Mikalojaus Karpio laiškas Žemaičių vyskupystės kunigams“, „Mykolo Butlerio kelionės į Italiją ir Vokietiją 1779-1780 m. dienoraštis“ ir „Juozapo Jurgio Hilzeno kelionės 1752-1754 m. dienoraštis“. Šios knygos leidžiamos kaip serija, kuri bus tęsiama. Ateities perspektyvoje yra galimybė prisijungti prie prie mokslo informacinių ir kultūrinio palikimo struktūrų ne tik Lietuvoje, bet ir Europoje.

Moim celem jest syntetyczne omówienie działań niezwykle ciekawej instytucji, która podczas dziesięciu lat funkcjonowania w dużym stopniu współtworzyła i współtworzy kulturalny wizerunek wielokulturowej Łodzi. Inicjatywy podejmowane przez jej personel zasługują na dokumentację i pogłębioną analizę, jednak w tak krótkim tekście, w zasadzie preliminaryjnym, chciałabym holistycznie spojrzeć na szerokie spektrum inicjatyw, jakie podejmuje ta instytucja i przedstawić specyfikę jej funkcjonowania w przestrzeni miejskiej.

The article seeks to examine the new historical approaches to the pragmatism in research on reception in cinema taking into account the cultural and social goals, the problem of circulation, as well as the conditions of their screening. Making explicit reference to the perspective proposed by Mich��le Lagny as exemplary, this article presents the micro-histories of cinema as the basis of pragmatic historical approaches to the animation of film culture insofar as they theorize the circulation of old classical copies in the studio cinemas. The study analyzes the development of interest in the various examples of studio cinemas in Pozna�� as a part of the vicissitudes of the film series Cinema of Classical Film screened at the Cultural Center ���Zamek��� in Pozna�� and subsequently Orbis Pictus promoting in both cases a return to classical works. The paper discusses the transition of cinephiles to cinema managers, by examing the semi-professional ���grassroots��� initiatives to re-runs to the classical film, considering the diversity of the social functions of cinema and the wide range of mass film uses in attracting the audience

Opracowanie ukazuje najważniejsze zmiany systemu sprawowania władzy w państwie sowieckim od upadku władzy cara i rozwoju władzy Rosji bolszewickiej, poprzez działania rewolucyjne początków wieku XX, aż do pełnego totalitaryzmu stalinowskiego i „czystki” dokonanej za okres władzy Stalina w ZSRR. Omówione zostały także fundamenty oraz źródła przemocy i terroru, skierowane przeciwko ludności cywilnej i wojskowej. Całość opracowania opiera się na materiałach źródłowych czołowych historyków polskich, sowieckich, jak i innych autorytetów różnych narodowości zgłębiających tematykę tego okresu. Artykuł ujmuje problematykę stalinizmu w ukierunkowaniu i nastawieniu na wyjaśnianie i promowanie dialogu dla współczesnych analiz i debat na rzecz nowoczesnego społeczeństwa. Słowa kluczowe: Stalinizm, zbrodnie stalinowskie, NKWD, dyktatura sowiecka, terror radziecki

Celem artykułu jest prześledzenie zmian w funkcjonowaniu polskiego teatru po 1989 oraz po 2020. Po 1989 polski teatr objął szereg reform, które był pokłosiem transformacji ustrojowych. Natomiast zmiany, które zaistniały w teatrze po 2020 roku były wynikiem globalnej pandemii, która przyczyniła się do upadku wielu instytucji kultury, które przez 30 lat funkcjonowania wypracowały szereg rozwiązań, pozwalających tworzyć spektakle o ponadprzeciętnych walorach artystycznych. Drugim celem publikacji jest wskazanie podobieństw i różnic między wspomnianymi przemianami w polskim teatrze po 1989 oraz po 2020. Hipoteza badawcza zakłada, że przemiany jakie zaszły po1989 oraz po 2020 roku zmieniły funkcjonowanie teatru w Polsce. Głównym problemem, z którym musiały się zmierzyć wspomniane instytucje kultury było finasowanie, zmiana repertuaru oraz możliwość realizacji zaplanowanych premier. Do roku 1989 finansowanie teatrów oraz planowanie repertuaru leżało w gestii państwa i stanowiły część polityki kulturalnej, która wpisywała się w trendy polityczne. Po przemianach ustrojowych przedstawienie teatralne uzyskało status towaru, dobra nabywanego przez widza teatralnego, co niewątpliwie miało wpływ na powstający repertuar i samą warstwę artystyczną przedstawień. Od tej pory spektakle musiały być również atrakcyjne, by widz zdecydowała się kupić bilet. Zmiany jakie przyniósł rok 2020 sprawiły, że wiele teatrów musiało przenieść swoją działalność do internetu albo zawiesić ją na bliżej nieokreślony czas. Słowa klucz: 1989, 2020, teatr, Polska, transformacje ustrojowe, lockdown

Kultura i Historia nr 41/2022(1)

The article seeks to examine the new historical approaches to the pragmatism in research on reception in cinema taking into account the cultural and social goals, the problem of circulation, as well as the conditions of their screening. Making explicit reference to the perspective proposed by Michèle Lagny as exemplary, this article presents the micro-histories of cinema as the basis of pragmatic historical approaches to the animation of film culture insofar as they theorize the circulation of old classical copies in the studio cinemas. The study analyzes the development of interest in the various examples of studio cinemas in Poznań as a part of the vicissitudes of the film series Cinema of Classical Film screened at the Cultural Center “Zamek” in Poznań and subsequently Orbis Pictus promoting in both cases a return to classical works. The paper discusses the transition of cinephiles to cinema managers, by examing the semi-professional „grassroots” initiatives to re-runs to the classical film, considering the diversity of the social functions of cinema and the wide range of mass film uses in attracting the audience