• 2015-2024close
• Restricted close
• Research data close
• Other research products close
• Digital Humanities and Cultural Her... close

In opdracht van Waterschap Limburg heeft EARTH Integrated Archaeology B.V. in maart 2022 een verkennend booronderzoek (IVO-O) uitgevoerd in een onderzoeksgebied aan de Molenbeek van Lottum, gemeente Horst aan de Maas. Hier zijn grondverstorende werkzaamheden voorzien in het kader van de herinrichting van de monding van de Molenbeek, waaronder het verleggen van de huidige beekloop en de aanleg van duikers, fietspad, brug en parkeerplaats. Binnen het vigerende bestemmingsplan ligt het plangebied in een zone met een dubbelbestemming ‘waarde archeologie’ en heeft een archeologische verwachting categorie 4: gematigde archeologische verwachting en categorie 6: specifieke archeologische verwachting (beek)dalen en oude Maasgeulen. Hiervoor geldt dat archeologisch onderzoek vereist is bij bodemingrepen die dieper reiken dan 50 cm mv en een grotere oppervlakte dan 2.500 m2 beslaan. De herinrichtingsplannen overschrijden deze ondergrenzen. De resultaten van het booronderzoek geven aan dat in het plangebied veelal een intacte bodemopbouw aanwezig is bestaande uit een humeuze bovengrond op een pakket overstromingssedimenten van het Jonge Dryas terras, met uitzondering van de diepste delen van het beekdal. Deze intacte bodemopbouw bevestigt daarmee de middelhoge tot hoge verwachting welke voor het plangebied geldt voor de perioden Mesolithicum - Vroege Middeleeuwen voor deelgebied II en voor de periode Mesolithicum - Nieuwe Tijd voor deelgebied IV.

This dataset contains two data tables on number of population in counties in Lithuania in 1919-1939. The data table LiDA_HistatData_0238_Data_0001_v5 is prepared using the data of either the beginning or the end of each year, which was published in Lithuanian Statistical Yearbooks. The data table LiDA_HistatData_0238_Data_0002_v3 is computed by interpolated population data (a more detailed description is provided in the document LiDA_HistatData_0238_Interpolation_v1.pdf). The aim of such an computation was to have standardized data for the mid-year population data. Dataset "Number of Population in Counties in Lithuania, 1919-1939" was published implementing project "Historical Sociology of Modern Restorations: a Cross-Time Comparative Study of Post-Communist Transformation in the Baltic States" from 2018 to 2022. Project leader is prof. Zenonas Norkus. Project is funded by the European Social Fund according to the activity "Improvement of researchers' qualification by implementing world-class R&D projects' of Measure No. 09.3.3-LMT-K-712".

In het rijksnatuurbeleid is de zuidkust van Schouwen aangeduid als een kerngebied uit de Zeeuwse Ecologische Hoofdstructuur (EHS), dat met behulp van natuurontwikkeling wordt omgevormd tot een aaneengesloten natuurgebied. Het gebied maakt deel uit van het nationaal landschapspatroon (Nota Landschap LNV, 1992). De Zeeuwse Milieu Federatie heeft in 1990 een verkennend onderzoek verricht naar de mogelijkheden voor natuurontwikkeling in het Oosterscheldegebied genaamd ¿Tuureluur¿. In de Zeeuwse uitwerking van het natuur- en milieubeleid zijn de begrenzingen van het gebied als reservaat en natuurontwikkelingsgebied vastgesteld. In het kader van het herinrichtingsproject Schouwen-Oost is het eerste gedeelte van de Zuidkust van Schouwen wat betreft uitvoering van natuurontwikkeling al gerealiseerd. Het betreft het noordelijke deel van het Prunjegebied. Dit is een laaggelegen binnendijks gebied, dat sterk is beïnvloed door zout zeewater. Het lag middenin het voormalige grote veengebied van Schouwen. Na de inrichtingswerkzaamheden voor dit deel van de Prunje vindt de planvorming voor overige natuurontwikkeling langs de zuidkust van Schouwen plaats. In het kader van deze planvorming vindt onderhavig archeologisch onderzoek op de inrichtingslocaties 2 en 3 plaats.

Séquence 01 de la piste 1 de la bande 4 des enregistrement réalisés par Monique Hervo auprès des habitants du bidonville de la Folie à Nanterre, entre le 20 décembre 1966 et le 30 juin 1967. Les archives orales collectées par Monique Hervo auprès des habitants du bidonville de la Folie à Nanterre, entre 1966 et 1967, forment un ensemble représentant environ 70 heures d'enregistrement. Les enregistrements originaux de Monique Hervo sont répartis sur 6 bandes, chacune de ces bandes est composée de 4 pistes. Afin de rester fidèle à l’ordre des enregistrements sur les bandes originales établi par Monique Hervo, les fichiers réalisés lors de la numérisation (deux conventions ont été signées entre l'IHTP et les Archives nationales, puis avec Monique Hervo afin de conduire une opération conjointe de numérisation des enregistrements en 2015) conservent à travers leur élaboration et leur nommage, la mémoire de cette articulation du corpus en 6 bandes (Bande 1, Bande 2, Bande 3, Bande 4, Bande 5 et Bande 6) et 4 pistes (piste 1, piste 2, piste 3, piste 4) pour chacune des bandes. De plus lors de la numérisation, sur chacune des pistes, à chaque moment où un silence interrompait les entretiens, des séquences ont été identifiées (séquence 1, séquence 2…). C’est sur la base de ce séquençage que les fichiers numériques ont été créés. Ces fichiers numériques constituent ainsi un ensemble qui matérialise les bandes originales, dans le respect du classement établi par Monique Hervo.

Archeologisch onderzoeksbureau IDDS Archeologie heeft op 3 november 2023 een Inventariserend Veldonderzoek d.m.v. Proefsleuven, uitgevoerd aan het Warmonderhek 5 in Warmond, gemeente Teylingen. De aanleiding voor dit onderzoek is de sloop van de huidige woning en de bouw van een nieuwe woning, bijgebouw en zwembad. De nieuwe woning zal een oppervlakte krijgen van ca. 260 m2 en er is geen kelder voorzien. Ook zal er een zwembad worden aangelegd met een omvang van 35 m2 en een bijgebouw van 20 m2. De diepte van de bodemverstoring die optreedt bij de aanleg van het zwembad zal ongeveer 1,5 m -mv (ca. -1,0 m NAP) zijn. De bouwkuipen voor de woning en het bijgebouw zullen tot ca. 1,0 m -mv (ca. -0, 5 m NAP) worden ontgraven. De kans bestond dat eventuele archeologische resten hierbij worden verstoord. In 2021 is er een archeologisch bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek (IVO), verkennende fase, uitgevoerd (Van den Biggelaar, 2021). Tijdens het vooronderzoek zijn vier potentiële archeologische niveaus herkend. Op basis van dit vooronderzoek is vervolgonderzoek geadviseerd in de vorm van een proefsleuvenonderzoek. Dit advies is overgenomen door de gemeente Teylingen. Van de vier potentiële archeologische niveaus worden alleen de twee bovenste niveaus met het uitgraven van de bouwkuipen bedreigd. De onderste twee niveaus worden alleen door de heipalen geraakt. De verstoring van de heipalen aan de diepere archeologische niveaus is minimaal, waardoor met de proefsleuven alleen de twee bovenste niveaus onderzocht hoefden te worden. Het doel van het Inventariserend Veldonderzoek d.m.v. Proefsleuven is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde archeologische verwachting, zoals geformuleerd in het bureauonderzoek. Aan de hand van het veldonderzoek is informatie verkregen omtrent de aanwezige archeologische waarden (aard, omvang, datering, gaafheid, conservering en inhoudelijke kwaliteit). Vervolgens werd in het veld een waardering van de archeologische waarden in het onderzoeksgebied gecommuniceerd met het bevoegd gezag. Op basis van deze waardering is door het bevoegd gezag beslist dat er geen doorstart naar een opgraving, variant archeologische begeleiding, hoefde plaats te vinden. De vraagstelling is gericht op het inzicht verschaffen in de archeologische relicten in het plangebied. Bij afwezigheid van archeologische resten dient daarvoor een verklaring gegeven te worden. Het onderzoek heeft enkele sporen met een datering vanaf de 17e, maar waarschijnlijk in de 18e en 19e eeuw opgeleverd. Het gaat om een smal muurtje, een paalkuil, een muurfundering en een goot. Op basis van deze vrij jonge datering van de sporen worden zij niet aan het 14e eeuwse veerhuis gekoppeld. De sporen zullen waarschijnlijk tot het complex van Café het Warmonderhek behoord hebben dat vanaf 1726 tot 1916 overlap had met het plangebied

Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Interregproject “Zicht op heden en verleden” waarbij Natuurmonumenten samenwerkt met de gemeente Montferland, Stadt Emmerich am Rhein (Dld.) en Stichting Huis Bergh. Het onderzoek bestaat uit meerdere deelopdrachten die in afzonderlijke rapportages zijn en worden gepresenteerd. Onderhavig onderzoek heeft betrekking op een Duitse Kochbunker uit de Tweede Wereldoorlog in het Bergherbos. Het onderzoek heeft bestaan uit een Opgraving (variant Archeologische Begeleiding). Aanleiding voor het onderzoek is de geplande realisatie van een reconstructie van een loopgraaf achter de Kochbunker.Veldwerk De Kochbunkers in het Bergherbos zijn in een eerder stadium van het Interregproject geïnventariseerd en gewaardeerd (rapport deelopdracht 2). De bunkers waren onderdeel van de Beek-Riegel, een Duitse linie uit de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog. Een van de kanshebbers voor publieke ontsluiting was de Kochbunker binnen onderhavig onderzoek: Kale Jacob 1. Het archeologisch onderzoek bestond uit een Opgraving (variant Archeologische Begeleiding) van deze Kochbunker. Hierbij werd niet alleen de betonnen bunker zelf geregistreerd. Ook werd aansluitend op en oostelijk van de bunker een grondspoor aangetroffen die als gedekte toegang wordt geïnterpreteerd. Bekend van luchtfoto’s uit de oorlog is dat hier ook een lange verbindingsloopgraaf liep (door de bosrand, van noord naar zuid). Opvallend genoeg sluit het grondspoor hier niet op aan.De Kochbunker bestaat uit een basisvorm van een deksel in diverse varianten met daaronder een koker/buis. Het deksel met een gat voor een stuk optiek (Ø 30 cm) is van een type dat vaker voorkomt op de westelijke rand van de Montferlandse stuwwal (Bergherbos). Deze is op vijf locaties geregistreerd. Het type prefab betonnen koker met rechthoekige toegang komt echter vooralsnog nergens anders voor in het Bergherbos.Over een datering en fasering die mogelijk in de archeologische resten zichtbaar is geworden, is het volgende te zeggen. Het deksel is gemarkeerd met “24/2” wat waarschijnlijk de productiedatum is (24 februari 1945). Bekend is dat er lokale productieplaatsen waren voor deze deksels, zoals in Zeddam en Doetinchem. Rekening houdende met het uitharden van het beton, transport en het frontverloop is de bouw van de Kochbunker op Kale Jacob 1 te dateren tussen eind februari en begin-medio maart 1945. De keuze op deze locatie voor een prefab betonnen buis (op andere locaties opgetrokken uit baksteen) kan een bewuste keuze zijn geweest. Mogelijk dat de positionering ten opzichte van de Zeddamseweg hier een rol in speelde.De bunker of koker is tot 1,3 meter vanaf de (gesloten) betonnen onderzijde opgevuld met geelbruin zand. Dit is waarschijnlijk gedaan tijdens het wegwerken en dichtgooien van Duitse stellingen na de oorlog met als doel om de toegang van de bunker te blokkeren. Aangetroffen prikkeldraad op de bodem van de gedekte toegang is mogelijk een restant van het ‘aankleden’ van de stelling. In dat geval is het na de aanleg van de bunker, toegang en loopgraaf aangevoerd. Er zijn geen vondsten gedaan die kunnen worden gekoppeld aan één bepaald persoon, een bepaalde eenheid of die wijzen op dwangarbeid.Aangezien er geen historische (geschreven) bronnen bekend zijn over de Kochbunkers in het Bergherbos of specifiek Kale Jacob 1, is alle informatie die tijdens dit archeologisch onderzoek is geregistreerd nieuw.Aanbevelingen Op basis van luchtfoto’s uit de oorlog en recente hoogtekaarten (AHN2) is het zeer aannemelijk dat ook buiten de werkput van onderhavig onderzoek nog (intacte) grondsporen uit de Tweede Wereldoorlog aanwezig zijn. Er wordt geadviseerd elk vergelijkbaar grondverzet (waar sporen uit de oorlog bekend zijn) archeologisch te laten begeleiden. Dergelijk eventueel toekomstig onderzoek naar resten uit de Tweede Wereldoorlog kan worden uitgevoerd met onderhavige rapportage als leidraad. Er zijn ook aanbevelingen te geven over de reconstructie bij object Kale Jacob 1. Ondanks het feit dat er geen sporen van beschoeiing of ondersteuning van de gedekte toegang zijn aangetroffen, is het verstandig om deze wel aan te brengen met het oog op behoud voor de toekomst (zoals het tegengaan van verzakking). Het is aan te raden om ‘lokaal materiaal’ te gebruiken, in de zin van planken van diverse formaten, deuren, raamkozijnen, enzovoorts. Dit om het beeld van de Duitse schaarste in maart-april 1945 na te bootsen. Uit historische bronnen is bekend dat dit veelvuldig werd toegepast in de Duitse laat-oorlogse linies. Een voorbeeld kan genomen worden aan de reconstructie van de Kochbunker in de tuin van Museum Arnhem.

In 2022 heeft Econsultancy een Archeologisch Bureauonderzoek en een Inventariserend Veldonderzoek door middel van verkennende boringen uitgevoerd. Het voorliggend onderzoek betreft een door Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed uitgevoerd aanvullend inventariserend veldonderzoek door middel van boringen (IVO-O, verkennende fase). De interpretatie, de gaafheid en de archeologische waarde van de, tijdens het eerder uitgevoerde booronderzoek vastgestelde, geologische niveaus staan ter discussie waardoor de noodzaak tot, en de aard en omvang van, het eventuele vervolgonderzoek in vraag wordt gesteld. Het doel van het huidige onderzoek is het toetsen van het in het bureauonderzoek opgestelde, archeologische verwachtingsmodel en het trachten te reconstrueren van de landschappelijke vormingsgeschiedenis van het gebied. Op die manier worden de resultaten van het eerder uitgevoerde booronderzoek geverifieerd, verfijnd en aangevuld. Daarnaast zijn de boordata van het eerder uitgevoerde onderzoek geherinterpreteerd. Voorafgaand aan het aanvullende booronderzoek zijn de boordata van het vooronderzoek geherinterpreteerd. Hierbij waren onder voorbehoud vier geulen onderscheiden die in verschillende perioden zijn gevormd. Bij het aanvullend verkennend booronderzoek zijn drie raaien met boringen zo georiënteerd dat die de veronderstelde geulen zo veel mogelijk loodrecht snijden. In totaal zijn 23 boringen tot maximaal 5,o m -mv gezet. Tot deze diepte komen van oud naar jong de volgende afzettingen voor: • Formatie van Naaldwijk, Laagpakket van Wormer (‘Wormer-afzettingen’); • Formatie van Nieuwkoop, Hollandveen Laagpakket (‘Hollandveen’); • Kreekrak Formatie (‘Kreekrak-afzettingen’); • Formatie van Naaldwijk, Laagpakket van Walcheren (‘Walcheren-afzettingen’). De Wormer-afzettingen komen voor vanaf circa 3,0 à 3,5 m -NAP. In de Wormer-afzettingen komen geen gerijpte of door bodemvorming ontkalkte lagen voor. Er zijn geen aanwijzingen dat er ooit een begaanbaar oppervlak was. De archeologische verwachting is laag. Op de Wormer-afzettingen ontstond veen, het Hollandveen. Tijdens de vorming was ook een geul actief, een Kreekrak-geul. Het was een zoetwatergeul. De afzettingen ervan behoren tot de Kreekrak Formatie. Afzettingen die op de oever dicht bij de actieve geul zijn afgezet bestaan uit klei en sterk kleiig veen. Op de overgang naar de verder van de geul afgelegen kom werd sterk kleiig veen gevormd. In de kom ontwikkelde zich mineraalarm veen. Door het centrale deel van het plangebied loopt van zuid naar noord de opgevulde Kreekrak-geul. Die vulling en de beddingafzettngen bestaan uit lagen humeuze klei en zand en uit veen. Een deel van die veenlagen bestaan geheel uit verspoelde plantenresten. In de top van het pakket met het Hollandveen en de Kreekrak-afzettingen heeft bodemvorming met veraarding van het veen plaatsgehad. Nu resteert weinig van die veraarde toplaag door latere erosie bij de vorming van het pakket Walcheren-afzettingen. Vooral in het zuidelijke deel was er veel en diepe erosie. De zones met de meest intacte top liggen in het noordwestelijke en midden-noordelijke deel van het plangebied. Bij de vorming van de Walcheren-afzettingen lag een geul deels op de plaats van de Kreekrakgeul. Dat moet toen nog een laagte hebben gevormd, waardoor dat de voorkeur had voor de nieuwe geul. Een andere en grotere geul lag in de zuidoostelijke hoek van het plangebied. De meest intacte delen van het pakket met het Hollandveen en de Kreekrak-oeverafzettingen liggen op hetzelfde niveau als bekende vindplaatsen uit de IJzertijd en Romeinse tijd in de omgeving, namelijk rond 1,7 m -NAP. Voor die delen geldt een middelhoge archeologische verwachting voor sporen van bewoning of andere activiteiten vanaf circa 1,4 m -NAP. Voor de zone waar de Kreekrak-geul lag, geldt een lage verwachting voor watergebonden puntvondsten. De Walcheren-afzettingen zijn vermoedelijk gevormd vanaf de Vroege Middeleeuwen D en in ieder geval in de Late Middeleeuwen A. Dit kan worden geconcludeerd bij vergelijking met OSL-gedateerde sedimenten uit een nabij gelegen onderzoeksgebied. Binnen het pakket Walcheren-afzettingen zijn er geen archeologische niveaus aan te wijzen. In de top kunnen vanaf de onderkant van de bouwvoor eventuele archeologische resten voorkomen vanaf de indijking van de Dalemsepolder aan het einde van de 14e eeuw. Twee zones zijn te onderscheiden. Het overgrote deel van het plangebied behoort tot de zone met een lage verwachting voor archeologische resten uit de Late Middeleeuwen B en Nieuwe Tijd. Het gaat vooral om sporen van landgebruik als greppels. Directe aanwijzingen voor laatmiddeleeuwse resten van bewoning in de ondergrond ontbreken hier, maar een aanwezigheid kan niet worden uitgesloten. Aan het maaiveld zijn alleen mestvondsten waargenomen met een datering vanaf het midden van de 17e eeuw. De tweede zone ligt in het meest noordelijke deel. Hier ligt onder de bouwvoor een antropogeen geroerd pakket. Dat pakket reikt tot circa 0,5 à 0,7 m -mv. Het pakket is gevormd vanaf de late middeleeuwen B (vanaf het einde van de 14e eeuw) en hangt samen met de ligging op de plaats van de voormalige dijk of in de nabijheid ervan. De archeologische verwachting voor intacte archeologische waarden die te maken hebben met de dijk, bewoning en landgebruik is middelhoog. Die resten komen voor direct onder de bouwvoor, vanaf circa 0,4 m -mv.

Het voornemen is om deels de riolering te laten vervangen en een regenwaterriool aan te brengen en de straat te vernieuwen in een plangebied in een deel van de Poelstraat en de Kerkhoflaan/Kloosterlaan te Sas van Gent (gemeente Terneuzen). In het kader van de hiertoe benodigde omgevingsvergunning heeft Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed een archeologisch bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek door middel van verkennende boringen uitgevoerd. In het kader van het bureauonderzoek is een groot aantal bronnen bestudeerd, hetgeen heeft geleid tot een gespecificeerd verwachtingsmodel voor het plangebied. Dit model is vervolgens getoetst door het uitvoeren van een verkennend booronderzoek. Behalve het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde archeologische verwachting heeft het booronderzoek ook als doel inzicht te krijgen in de vormeenheden van het landschap die van invloed zijn op de locatiekeuze in het verleden, het uitsluiten van kansarme zones en het selecteren van kansrijke zones voor de volgende vormen van onderzoek en het verkrijgen van (extra) informatie over bekende en/of verwachte archeologische waarden in een onderzoeksgebied (de aan- of afwezigheid, de datering, de aard / complextype, de omvang, de diepteligging, gaafheid en conservering (mogelijk te relateren aan grondwaterpeil), locatie, uiterlijke kenmerken (artefacten en type indicatoren) en mogelijke verstoringen van de archeologische waarden). Op basis van de resultaten van dit onderzoek kan gesteld worden dat: - Het plangebied deel uitmaakt deel uit van een pleistoceen dekzandlandschap waarin zich enkele paleosols hebben gevormd. Veen is tijdens het booronderzoek niet aangetroffen. Rond de nederzetting Sas van Gent, die zich ontwikkelde vanaf de Nieuwe Tijd, zijn vanaf de Vroege Nieuwe Tijd meerdere grachten in het pleistocene dekzand gegraven tot dieptes van respectievelijk 4,55 – 4,80 m -mv/ 2,46 – 2,52 m -NAP (hoofdgracht) en 1,90 m -mv/ 0,41 m -NAP (buitengracht). Ook zijn wallen en muurwerken aangelegd. In deze grachten, en op het landschap rondom de vesting, hebben zich gedurende de Nieuwe Tijd afzettingen van het Laagpakket van Walcheren (Formatie van Naaldwijk) afgezet. In de loop van de Late Nieuwe Tijd zijn de grachten gedempt en de wallen en muren (in elk geval deels) gesloopt; - De top van het dekzand in beide delen van het plangebied plaatselijk deels intact is vanaf 1,00 – 1,60 m -mv/ 0,18 – 0,88 m +NAP - In meerdere boringen zoals verwacht resten zijn aangetroffen van gedempte grachten en mogelijk een wal van de vesting van Sas van Gent, daterend uit de Vroege en Midden Nieuwe Tijd; - Een middelhoge verwachting geldt voor het Paleolithicum, een lage verwachting voor het Mesolithicum, een middelhoge verwachting voor het Neolithicum t/m Middeleeuwen en een hoge verwachting voor de Nieuwe Tijd; - Mogelijk aanwezige archeologische waarden waarvoor een middelhoge dan wel hoge verwachting geldt, worden bedreigd door de voorgenomen werkzaamheden.

Op maandag 17 september en dinsdag 18 september 2018 heeft VUhbs archeologie in opdracht van Van Wanrooij Projectontwikkeling BV een inventariserend veldonderzoek in de vorm van een proefsleuvenonderzoek (IVO-P) uitgevoerd in het plangebied op het voormalige Twekaterrein aan de Mierloseweg 51-63 te Geldrop.Het plangebied heeft een oppervlakte van 21.815 m2. De fabriekshallen van de voormalige Twekafabriek werden ten tijde van het onderzoek gesloopt, met uitzondering van het (monumentale) hoekgebouw dat een nieuwe functie zal krijgen in de nieuwbouw. In de nabije toekomst wordt woningbouw voorzien binnen het plangebied.Tijdens het onderzoek zijn elf proefsleuven aangelegd met een totale oppervlakte van 901 m2. Uit de proefsleuven blijkt dat het westelijke deel van het onderzoeksgebied oorspronkelijk hoger was gelegen dan het oostelijke deel. In het westelijke deel zijn door de bouw en gebruik van de fabrieken veel verstoringen ontstaan. Het oostelijke deel was lager gelegen, maar ook natter. Hier is het archeologische niveau goed bewaard gebleven, maar hier zijn nauwelijks sporen aangetroffen.De wel aangetroffen relevante sporen bestaan uit drie paalkuilen van waarschijnlijk een vierpalig schuurtje of spieker uit de Bronstijd of IJzertijd in proefsleuf 10 en een paalkuil en drie greppels uit de Nieuwe tijd in proefsleuven 2, 4 en 11. Beide vindplaatsen zijn gewaardeerd conform de KNA, maar zijn niet behoudenswaardig.