• Open Access close
• Restricted close
• Polish close
• DARIAH EU close

The paper highlights the problems of optimizing the flow of information and scientific knowledge, access to it and its transfer in the context of the development of research infrastructures in Europe. For this purpose an analysis of European Union documents. Discusses briefly the issues of the establishment of European Research Infrastructure Consortium (ERIC). Presented established in 2012-2015 selected infrastructure, eg. DARIAH ERIC, Euro-Argo ERIC, CLARIN ERIC. Zwrócono uwagę na problemy optymalizacji przepływu informacji i wiedzy naukowej, dostępu do niej i jej przekazywania w kontekście rozwoju infrastruktur badawczych w Europie. W tym celu przeanalizowano dokumenty Unii Europejskiej. Omówiono pokrótce kwestie tworzenia konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC). Przedstawiono ustanowione w ostatnich latach wybrane infrastruktury, m.in. DARIAH ERIC, Euro-Argo ERIC, CLARIN ERIC.

The article aims at creating a schema that can be used to structure Polonistic linguistic research. The author suggests basic categories, such as METHODOLOGY and METHOD, SUBJECT and SOURCES. Each category, though derived from a different area has specific and relevant information. Each research project described according to such categories would be clearly depicted and placed in an appropriate position within Polonistic linguistics.

Sztuczna inteligencja jest jednym z najważniejszych elementów współczesnego świata. Funkcjonuje już ona w podstawowych dziedzinach życia. Jest także wykorzystywana w różnych dyscyplinach naukowych. Od pewnego czasu zaczyna się również stosować algorytmy sztucznej inteligencji do badania świata kultury. W artykule zostały ukazane najważniejsze metody i narzędzia sztucznej inteligencji stosowane w badaniach różnych zjawisk kultury, a także przykłady takich badań. Badacze kultury wykorzystują sztuczną inteligencję w dwóch obszarach. Pierwszym jest przetwarzanie języka naturalnego, drugim komputerowe badanie obrazów (filmów, zdjęć, grafiki itp.). Sztuczna inteligencja jest częścią uczenia maszynowego. Wykorzystuje ono konwolucyjne sieci neuronowe, duże ilości danych (big data) i superkomputery do analizy i wizualizacji cyfrowych wytworów. Badania kultury za pomocą sztucznej inteligencji są zaliczane do nowego paradygmatu zwanego humanistyką cyfrową. Artificial intelligence is one of the most important elements of the modern world. It already functions in the most important areas of life. It is also used in various scientific disciplines. For some time now, artificial intelligence algorithms have been used to study the world of culture. The article presents the most important methods and tools of artificial intelligence that are used in the study of various cultural phenomena, as well as examples of such studies. Cultural researches use artificial intelligence in two areas. The first one is natural language processing, while the other – the computerized examination of images (movies, photos, graphic, etc.). Artificial intelligence is part of machine learning. It uses convolutional naural networks, big data and supercomputers to analyze and visualize digital product. Artificial intelligence research into culture belongs to a new paradigm called: digital humanities

International audience

Najważniejsze wyniki europejskiego sondażu praktyk badawczych oraz potrzeb cyfrowych w humanistyce i naukach o sztuce, przeprowadzonego przez grupę roboczą DARIAH Digital Methods and Practices Observatory (DiMPO). Badanie jest efektem współpracy europejskich badaczy z różnych krajów w ramach Grupy Roboczej DiMPO. Badanie zostało pomyślana jako ponadregionalny sondaż podłużny, przeprowadzany co kilka lat online w krajach europejskich. Jego celem jest dostarczenie opartego na danych przeglądu praktyk badawczych, potrzeb i postaw europejskich badaczy z nauk humanistycznych wobec zasobów cyfrowych, metod i narzędzi, w perspektywie przestrzennej i czasowej. Wyniki pierwszego sondażu (zakończonego w marcu 2015) zostaną zaprezentowane w wieloautorskim raporcie, który zawiera analizy zbiorcze i porównawcze oraz pięć raportów narodowych. Kolejne badanie planowane jest na 2017-2018. Więcej informacji: bit.ly/scholarlypracticesPrzekład na polski: Maciej Maryl (Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich PAN)

***Abstract in English below*** Nadrzędnym celem tego poradnika jest wsparcie współpracy między badaczami w dziedzinie nauk humanistycznych (literaturoznawstwa i kulturoznawstwa, historii, sztuki) oraz instytucjami dziedzictwa kulturowego poprzez podnoszenie świadomości w zakresie możliwości ponownego wykorzystania zasobów dziedzictwa w kręgach akademickich oraz zwiększanie widoczności zbiorów dziedzictwa dostępnych w Internecie. Celem publikacji jest dostarczenie zarówno instytucjom dziedzictwa kulturowego, jak i badaczom know-how, przykładów dobrych praktyk, które wzmocnią współpracę między obydwiema stronami, oraz stymulowanie obiegu i ponownego wykorzystania zasobów dziedzictwa w sektorze akademickim. Niniejszy dokument został przygotowany podczas praktycznych warsztatów dla przedstawicieli europejskiego środowiska akademickiego oraz osób zawodowo zajmujących się dziedzictwem, którzy działają na rzecz udostępnienia swoich zbiorów w Internecie, w celu promowania metod cyfrowych oraz ponownego wykorzystania materiałów związanych z dziedzictwem przez środowisko akademickie. Do udziału zaprosiliśmy badaczy w dziedzinie nauk humanistycznych, którzy wykazali zainteresowanie korzystaniem ze zdigitalizowanych zasobów kulturowych, oraz osoby zawodowo zajmujące się dziedzictwem, które tworzą wewnętrzne polityki instytucjonalne w zakresie udostępniania zasobów w Internecie. Warsztaty te odbyły się w Centrum Humanistyki Cyfrowej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie w dniach 19–20 czerwca 2018 r. Wśród zaproszonych ekspertów byli Natalie Harrower (Digital Repository of Ireland), Mark Sweetnam (Trinity College Dublin), David Brown (Trinity College Dublin) i Marcin Werla (Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe). Dodatkowo dwanaścioro osób z różnych krajów Europy zakwalifikowało się do uczestnictwa w warsztatach w otwartym naborze (ich nazwiska widnieją na liście współautorów niniejszego dokumentu). Uczestnicy warsztatów przyjrzeli się głównym problemom związanym z ponownym wykorzystaniem dziedzictwa w kontekście swojej wiedzy eksperckiej, a następnie przekształcili te dyskusje w niniejszy dokument w procesie tzw. book sprintu (przyp. tłum.: wspólnego pisania książki przez grupę osób w krótkim czasie), który był moderowany przez Kamila Śliwowskiego. Warsztaty i przygotowanie wytycznych zostały sfinansowane z grantu w ramach motywu DARIAH na rok 2017, który został przyznany projektowi Facilitating Cooperation Between Humanities Researchers and Cultural Heritage Institutions, przygotowanego wspólnymi siłami przez Instytut Badań Literackich PAN, Trinity College Dublin i Creative Commons Polska. Polską wersję poradnika opracowano w ramach projektu Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego TuEuropeana 2019 i sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. *** The overall objective of this report is to support collaboration between humanities researchers (literary and cultural studies, history, arts) on the one hand, and cultural heritage institutions on the other, by raising awareness about the possibilities for reusing heritage resources in academic settings and increasing the visibility of online heritage collections. This publication aims to provide both cultural heritage institutions and researchers with know-how, examples of good practice which will enable and strengthen collaboration between both sides, and enable a greater circulation and reuse of heritage resources within the academic field. This document was prepared during a hands-on workshop for representatives of the European academic community and heritage professionals who are working to share their collections online in order to promote digital methods and the academic reuse of heritage content. We engaged humanities researchers who expressed an interest in exploring digitised cultural resources, and heritage professionals who create internal institutional policies for providing access and sharing resources online. The workshop took place at the Digital Humanities Centre at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences in Warsaw (Poland) on 19–20 June 2018. Invited experts included Natalie Harrower (Digital Repository of Ireland), Mark Sweetnam (Trinity College Dublin), David Brown (Trinity College Dublin), and Marcin Werla (Poznań Supercomputing and Networking Center). Twelve participants from various European countries were recruited through an open call for contributors (they are listed as co-authors of this document). The workshop participants explored the main problems associated with heritage reuse in the context of their expertise and later translated those discussions into this document through a ‘book-sprint,’ which was facilitated by Kamil Śliwowski. The workshop and the preparation of the guidelines were funded by a DARIAH Theme 2017 grant, which was awarded for the project ‘Facilitating Cooperation Between Humanities Researchers and Cultural Heritage Institutions,’ jointly proposed by the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences, Trinity College Dublin, and Creative Commons Polska.

In November, 2017 in the Main Library of the Nicolaus Copernicus University in Toruń, the 4th Conference of the Scientific Consortium DARIAH-PL took place. The main theme of the event was „Digital humanities and heritage institutions”. The article discusses the basic topics of the conference and characterizes the individual papers. W dniach 16-17 listopada 2017 r. w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odbyła się IV Konferencja Konsorcjum Naukowego „DARIAH-PL”, której temat przewodni brzmiał „Humanistyka cyfrowa a instytucje dziedzictwa”. Organizatorem konferencji był Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, zaś współorganizatorem Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu. Patronat objęło Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Konferencja skupiała się na zagadnieniach związanych z relacjami humanistów i instytucji dziedzictwa, wpisując się obszar Public Culture Heritage (Publicznego Dziedzictwa Kulturowego), nawiązując do zatwierdzonego przez Radę Dyrektorów DARIAH-EU priorytetu na rok 2017, w ramach którego organizowane były różnego typu aktywności oraz wydarzenia. Podczas obrad miejsce miało również posiedzenie Rady Konsorcjum Naukowego „DARIAH-PL”. Artykuł omawia podstawowe założenia konferencji oraz charakteryzuje poszczególne referaty.

Wielkie zbiory danych stanowią jedno z najważniejszych wyzwań współczesnego świata cyfrowego. Kwestie związane z przetwarzaniem Big Data oraz sposobami ich przechowywania, omawiano w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego podczas seminarium „Big Data i cloud computing jako nowe narzędzia w informacji i w nauce”. Naukowcy, bibliotekarze i specjaliści z branży IT poruszali takie tematy jak: nowoczesne metody analizy danych w chmurze obliczeniowej, nowe narzędzia w analizie danych, zbiory Big data w bibliotekach i informacji oraz projekty: Dariah.pl, Polska bibliografia literacka i Clarin.pl. Big Data is one of the most important challenges of the modern digital world. In particular, Big Data requires the use of parallel processing and new method of data storage. On March 9, 2016 in the library of Warsaw University took place a seminar: “Big Data and cloud computing as a new tool of science and information”. Researchers, librarians and IT specialists have dealt with such topics as: modern methods of data analysis in the cloud computing, new tools in data analysis, Big Data collection in libraries and information, likewise about projects: DARIAH.pl, Polish Literary Bibliography and CLARIN.pl

{"references": ["BUCZY\u0143SKA-\u0141ABA, J., KRASI\u0143SKA, B. Projekt Digital Humanities Labolatory Info Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie jako przyk\u0142ad przedsi\u0119wzi\u0119cia prowadz\u0105cego do technicyzacji pracy w bibliotekach naukowych oraz pr\u00f3ba wykorzystania humanistyki cyfrowej w nauczaniu akademickim. W: CZYREK, J., G\u00d3RNA, B. (red.). Nowe projekty, cenne inicjatywy i ciekawe przedsi\u0119wzi\u0119cia bibliotek naukowych [online]. Wroc\u0142aw: Korporacja Bibliotekarzy Wroc\u0142awskich Dolno\u015bl\u0105ska Biblioteka Pedagogiczna we Wroc\u0142awiu, 2016. [Dost\u0119p 10.10.2022]. ISBN 978-83-61970-36-1.Dost\u0119pny w: https://dbc.wroc.pl/Content/35893/PDF/nowe_projekty_cenne_inicjatywy.pdf", "DARIAH-EU [online]. DARIAH, 2014. [Dost\u0119p 10.10.2022]. Dost\u0119pny w: https://www.dariah.eu/about/dariah-in-nutshell/", "Domena publiczna w instytucjach dziedzictwa. Instrukcja [online]. Centrum Cyfrowe, 2016. [Dost\u0119p 08.07.2022]. ISBN 978-83-64847-89-9. Dost\u0119pny w: https://centrumcyfrowe.pl/czytelnia/domena-publiczna-w-instytucjach-dziedzictwa-instrukcja/", "GO FAIR [online]. GO FAIR, 2016. [Dost\u0119p 07.07.2022]. Dost\u0119pny w: https://www.go-fair.org/fair-principles/", "KALATA, T. Digital Humanities [online]. 05.09.2013. [Dost\u0119p 10.10.2022]. Dost\u0119pny w: https://www.pilsudski.org/pl/nowosci/blog/454%20-digital-humanities", "NAUTA, G.J., VAN DEN HEUVEL, W., TEUNISSE, S. D4.4. Report on ENUMERATE Core Survey 4, Europeana DSI 2\u2013 Access to Digital Resources of European Heritage [online]. 2017. [Dost\u0119p 07.07.2022]. Dost\u0119pny w: https://pro.europeana.eu/files/Europeana_Professional/Projects/Project_list/ENUMERATE/deliverables/DSI-2_Deliverable%20D4.4_Europeana_Report%20on%20ENUMERATE%20Core%20Survey%204.pdf", "PARADOWSKI, D. (red.). Digitalizacja pi\u015bmiennictwa [online]. Biblioteka Narodowa, 2010. [Dost\u0119p 08.08.2022]. ISBN 978-83-7009-706-6. Dost\u0119pny w: https://www.bn.org.pl/download/document/1342175805.pdf", "Poznaj licencje Creative Commons [online]. Creative Commons Polska. [Dost\u0119p 08.08.2022]. Dost\u0119pny w: https://creativecommons.pl/poznaj-licencje-creative-commons/", "TASOVAC, T., CHAMBERS, S., T\u00d3TH-CZIFRA, E. Cultural Heritage Data from a Humanities Research Per-spective: A DARIAH Position Paper [online]. DARIAH, 2020. [Dost\u0119p 07.07.2022]. Dost\u0119pny w: https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-02961317/document", "WALLACE, A., EULER, E. Revisiting Access to Cultural Heritage in the Public Domain: EU and International De-velopments. IIC - International Review of Intellectual Property and Competition Law [online].2020,vol. 51, s. 823\u2013855 [Dost\u0119p 07.07.2022]. e-ISSN 2195-0237. Dost\u0119pny w: https://doi.org/10.1007/s40319-020-00961-8", "WA\u0141EK, A. Biblioteka cyfrowa jako typ otwartego repozytorium (na przyk\u0142adzie Dolno\u015bl\u0105skiej Biblioteki Cyfro-wej). W: G\u00d3RSKI, M.M., MARCINEK, M. (red.). Otwarte zasoby wiedzy \u2013 nowe zadania uczelni i bibliotek w rozwoju komunikacji naukowej. Materia\u0142y konferencyjne Krak\u00f3w\u2013Zakopane, 15\u201317 czerwca. Krak\u00f3w: Biblio-teka Politechniki Krakowskiej, 2011,s. 125\u2013137. ISBN 978-83-7242-635-2"]} Celem artykułu jest przedstawienie działań Biblioteki Politechniki Gdańskiej w zakresie digitalizacji oraz udostępniania zasobów kultury i nauki na platformie Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej. Podejmowane zadania zostały zestawione z ogłoszonymi w 2020 r. postulatami międzynarodowej organizacji DARIAH zajmującej się dostarczaniem społecznościom naukowym metod cyfrowych do tworzenia, łączenia i dzielenia się wiedzą. The purpose of the article is to present the activities of the Gdansk University of Technology Library in the field of digitization and making cultural and scientific resources available on the platform of the Pomeranian Digital Library. The tasks undertaken are compared with the demands announced in 2020 by DARIAH, an international organization dedicated to providing scientific communities with digital methods to create, connect and share knowledge.