• Publications close

In this study, the universal nature of the ideas of Mevlânâ Celâleddin Rumi, one of the most well-known mystic intellectuals in our country and in the Islamic world, and with Yûnus Emre, who lived in the late 13th century and the quarter of the 14th century, about "human love" and "tolerance" has been tried to be emphasized. Bu çalışmada, 13. yüzyılda ülkemizde ve İslam âleminde en tanınmış mutasavvıf fikir adamlarından biri olan Mevlânâ Celâleddin Rumi ile 13. yüzyılın sonları ve 14. yüzyılın çeyreğinde yaşamış büyük mutasavvıf ve dil ustası biri olan Yûnus Emre’nin “insan sevgisi” ve “hoşgörü” ile ilgili fikirlerinin evrensel niteliği vurgulanmaya çalışılmıştır.

Takvim-i Vekayi, the first official newspaper of the Ottoman Empire, was founded in 1831 by Sultan Mahmud II. The aim of the newspaper, founded in the Tanzimat era, was to make legal and administrative information available to the public. Written in Ottoman Turkish, Takvim-i Vekayi published decrees, laws, court decisions, military dispatches, trade announcements, official notices and reports on foreign relations. The goal of the newspaper was to provide readers with easy access to specific documents by arranging the content chronologically. The newspaper played an important role in fostering a conscious mass of citizens, closing the gap between the state and its subjects, and shaping public opinion. Takvim-i Vekayi became a model for later newspapers and influenced Ottoman journalism. The newspaper spread beyond the Ottoman Empire and inspired the establishment of official newspapers in other countries. Takvim-i Vekayi remained a landmark in Ottoman history until 1922 and represented a very important step in the modernization and transparency of the imperial administration. In this study, the establishment, significance, purpose and impact of Takvim-i Vekayi newspaper were investigated. In addition, the developments in image processing and printing technology are examined. With the example of Calendar-i Vekayi, the relationship between the newspapers of that day and today's social media has been revealed. Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk resmi gazetesi olan Takvim-i Vekayi, 1831 yılında Sultan II. Mahmud tarafından kurulmuştur. Tanzimat döneminde kurulan gazete hukuki ve idari bilgileri halkın erişimine açmayı amaçlıyordu. Osmanlı Türkçesi ile yazılan Takvim-i Vekayi, fermanlar, kanunlar, mahkeme kararları, askeri sevkıyatlar, ticaret ilanları, resmi tebligatlar ve dış ilişkiler raporları yayınlamaktaydı. İçeriği kronolojik olarak düzenleyerek okuyuculara belirli belgelere kolay erişim sağlamayı hedeflemiştir. Gazete, bilinçli bir yurttaş kitlesini teşvik etmekte, devlet ile tebaası arasındaki uçurumu kapatmakta ve kamuoyunu şekillendirmede önemli bir yere sahiptir. Takvim-i Vekayi, sonraki gazetelere model olmuş ve Osmanlı gazeteciliğini etkilemiştir. Gazete Osmanlı Devletinin ötesine uzanmış, diğer ülkelerde resmi gazetelerin kurulmasına ilham vermiştir. Takvim-i Vekayi, imparatorluk yönetiminin modernizasyonu ve şeffaflığında çok önemli bir adımı temsil eden Osmanlı tarihinde dönüm noktası niteliğinde bir yayın olmaya 1922 yılına kadar devam etmiştir. Bu çalışmada Takvim-i Vekayi Gazetesinin kuruluşu, önemi, amacı ve etkileri üzerine araştırma gerçekleştirilmiştir. Ayrıca görüntü işleme ve matbaa teknolojisindeki gelişmeler irdelenmiştir. Takvim-i Vekayi örneğiyle o günün gazeteleri ile günümüz sosyal medyası arasındaki ilişki ortaya konulmuştur.

The industrial revolutions have been one of the most important turning points in human history. These revolutions cover a broad period ranging from mechanization to mass production, from information technology to the smart production. While the industrial revolutions marked the transition to mechanized production, they brought about a radical change in social, economic and technological terms. Moreover, the industrial production models and technologies of these revolutions spread rapidly across countries and impacted the entire world, transforming international trade and economies. All revolutions have had a lasting impact on humanity by changing the shape of the world. In today's world, the effects of the industrial revolutions are still being felt. It is obvious that these revolutions will continue thanks to the continuous developments in technology and industry. This study looks at the development and transformation process of the industrial revolutions. The technological advances from the first industrial revolution to the fifth industrial revolution are explained. The developments of each industrial revolution are mentioned and detailed information about these revolutions is provided. Sanayi devrimleri, insanlık için tarihteki en önemli dönüm noktalarından olmuştur. Bu devrimler, mekanizasyon döneminden, seri üretim dönemine, bilişim teknolojisi döneminden akıllı üretim dönemine kadar uzanan geniş bir süreci kapsamaktadır. Sanayi devrimleri makineleşmiş üretime geçişi işaret ederken, toplumsal, ekonomik ve teknolojik açıdan köklü bir değişimi beraberinde getirmiştir. Ayrıca bu devrimlerde, endüstriyel üretim modelleri ve teknolojileri bütün ülkelerde hızla yayılarak tüm dünyayı etkilemiştir ve bu da uluslararası ticaretin ve ekonominin dönüşümüne yol açmıştır. Bütün devrimler, dünyanın şeklini dönüştürerek insanlık üzerinde kalıcı etkiler bırakmıştır. Bugünün dünyasında, sanayi devrimlerinin etkileri hala hissedilmektedir. Teknoloji ve endüstri alanında yaşanan gelişmelerin devam etmesi sayesinde bu devrimlerin devamının geleceğini apaçık ortadadır. Bu çalışmada sanayi devrimlerinin gelişim ve dönüşüm süreci ele alınmaktadır. Birinci Sanayi devriminden, beşinci sanayi devrimine kadar olan teknolojik ilerlemeler anlatılmaktadır. Her bir sanayi devriminin gelişmelerinden bahsedilerek bu devrimler hakkında detaylı bilgiler yer almaktadır.

Nesnelerin interneti insan aklına gelebilecek her türlü nesnenin birşekilde internet aracılığıyla, diğer nesnelerle iletişim halinde olmasıdır.Market alışverişine çıkıldığı düşünüldüğünde, yaşam alanlarındaki bilgisayar yada mobil aygıtlar ev ihtiyaçlarının bitmek üzere olduğunu ya da tamamenbittiğini bildirebilir. Bu durum film sahnesi değil “nesnelerin internetinin”gerçek yüzüdür. Ya da daha abartılı şekilde çamaşır makinesi deterjanınınbittiğini fark edip ortalama tüketimi hesaplayıp kullanıcılar adına marketesipariş verebilir ve bu durumu kullanıcısına mesaj ya da e-posta yoluyla haberverebilir. Sabah uyanıldığında çayın ya da kahvenin hazır olması, çiçeklerin enson ne zaman sulandığını ya da yerlerinin uygun olup olmadığını bildirenbildirimler göndermesi ve daha fazlası, nesnelerin interneti sayesindeolmaktadır. Bu çalışmada nesnelerininternetinin kısaca tarihi gelişimine, hangi alanlara uygulandığına, hangikonuları kapsadığına dair kısa bilgiler sunulmuştur. The internet of the thingsis any kind of object that can come to the human mind and it is in some waycommunicating with other objects via the internet. When considering thatsomeone goes to shopping, computer or mobile devices in living areas reportthat their home needs are about to end or are over. This isn’t a movie scene;it is the real face of “the internet of things”. In a more exaggerated manner,the washing machine may notice that the detergent is finished. It can calculatethe average consumption and order to the market on behalf of the users andinform the user via message or e-mail. When the morning is awakened, tea or coffeeis ready, the last time when the flowers are watered or when they sendnotifications indicating whether their places are appropriate, and more is dueto the internet of things. In this study, information about the shorthistorical development of the internet of things, which areas are applied, andwhich subjects are covered are discussed.

The rights and freedoms set forth in the European Convention on Human Rights and its complementary protocols constitute the basic principles of human rights today. Based on these principles, when the social, economic and legal opportunities of the people living in Jerusalem under the Ottoman rule in the 16th century are evaluated, it is seen that a practice beyond its time was encountered. Even in the modern world, many human rights such as the right to life, legal equality, representation, assembly, forming associations and trade unions, which were not fully practiced, were granted to the people in 16th century Ottoman Jerusalem. The state, without ignoring the fact that Muslims were the main element, applied the rights and freedoms they granted to the people to Christian and Jewish citizens, who were considered minorities. These rights and freedoms, which were not seen in other contemporary states, are clearly seen in the documents of the 16th century Ottoman State. The results obtained from the information in the archival documents, which are the main sources for the period analyzed, are as follows: Muslims, Christians and Jews living in the city lived together in peace and tranquility. People could freely grow and sell crops, worship and practice their own traditions without being subjected to religious and ethnic discrimination. When necessary, they could apply to state institutions to seek their rights or to file objections and complaints on certain issues and receive results. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve tamamlayıcı protokoller neticesinde belirtilen haklar ve özgürlükler günümüzde insan haklarının temel prensiplerini oluşturmaktadır. Bu prensipler esas alınarak 16. yüzyıl Osmanlı yönetiminde Kudüs’te yaşayan halkın sosyal, ekonomik, hukukî imkânları değerlendirildiğinde zamanının ötesinde bir uygulama ile karşılaşıldığı görülmektedir. Modern dünyada bile tam olarak uygulanamayan yaşama hakkı, hukukî eşitlik, temsil edilme, toplanma, dernek ve sendika kurma gibi birçok insani hak 16. yüzyıl Osmanlı Kudüs’ünde halka verilmekteydi. Devlet Müslümanların asli unsur olduğu gerçeğini yok saymadan halka tanıdıkları hak ve özgürlükleri azınlık olarak kabul edilen Hristiyan ve Yahudi vatandaşlar için de uygulamıştır. Çağdaşı olan diğer devletlerde görülmeyen bu hak ve özgürlükler 16. yüzyıl Osmanlı Devleti belgelerinde açıkça görülmektedir. İncelenen dönem için temel kaynaklar olan arşiv vesikalarındaki bilgilerden ulaşılan sonuçlar şöyledir: Şehir içinde yaşayan Müslüman, Hristiyan ve Museviler birlikte, barış ve huzur içerisinde bir yaşam sürdürmekteydiler. İnsanlar dini ve etnik bir ayrıma tabi tutulmadan serbestçe ürün yetiştirip satabilmekte, ibadetlerini ve kendi geleneklerini uygulayabilmekteydiler. Gerektiği zaman devletin kurumlarına hak aramak veya belli konularda itiraz ve şikâyet için başvurmakta ve sonuç almaktaydılar.

Türkler üç tarafı denizlerle çevrili olan bir coğrafya da hüküm sürmüşlerdir. Tabi bunu yaparken de kendilerine özgü çeşitli denizcilik çeşitleri oluşturmuşlardır. Bu uzun dönem içerisinde birçok ünlü denizci gelip geçmiştir. Kemal Arı’nın bu kitabında düşman işgalinden kurtulan ülkemizin denizlerinde kabotaj hakkının nasıl kazanıldığına değinilmiştir. Ayrıca bu eserde Türk Denizciliğinin süreç içerisinde geçirmiş olduğu evrelere ve o dönemdeki Yeni Türkiye’nin oluşumunda rol almış kişilerin bu onurlu mücadelesine yer verilmiştir.

Our study aims to understand and explain thetheoretical and practical foundations of the village teacher schools in Turkeyon a historical sociological basis. In this context, the historical backgroundof the idea of establishing village teacher schools in the Ottoman Empire wasexamined from a sociological perspective. As a result of our review, it wasunderstood that the first thoughts about village teacher schools come out inthe Second Constitutional Era and this period was associated with the processof establishing practice-based modern military schools in the last quarter ofthe century. In addition, our historical sociological analysis of the processreveals that the idea of teacher training in accordance with village conditionsis the result of the necessary relations between economic infrastructure andcultural superstructure. As a matter of fact, the idea of establishing villageteacher schools for production has been associated with social needs by theOttoman administrators and clerks. As a result of our study, it is understoodthat the idea and practical foundations of village teacher schools were laid inthe Ottoman period and the Village Institutes project, which emerged in 1940,was a product of the historical process extending to the last quarter of the18th century.  Çalışmamız, Türkiye’deki köy öğretmen okullarının teorik ve pratiktemellerini tarihsel sosyolojik temelde anlamayı ve açıklamayı amaçlamıştır. Bubağlamda, çalışmada, Osmanlı Devleti’nde köy öğretmen okulları kurmadüşüncesinin tarihsel arka planı, sosyolojik bir bakış açısıyla incelenmiştir.Nitekim incelememiz sonucu, köy öğretmen okullarına ilişkin ilk düşüncelerin Ⅱ.Meşrutiyet döneminde ortaya çıktığı ve bu düşüncelerin de ⅩⅧ. yüzyılın sonçeyreğinde, uygulama temelli modern askerî okulların kurulması süreciyleilişkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, sürece ilişkin tarihsel sosyolojikincelememiz, köy koşullarına uyumlu öğretmen yetiştirme düşüncesinin ekonomikaltyapı ile kültürel üstyapı arasındaki zorunlu ilişkilerin bir sonucu olduğunuda ortaya koymuştur. Nitekim üretime yönelik köy öğretmen okulları kurmadüşüncesi, Osmanlı yöneticileri ve münevverleri tarafından sosyal ihtiyaçlarlailişkilendirilmiştir. Çalışmamız sonucunda, köy öğretmen okullarının düşünselve pratik temellerinin Osmanlı Dönemi’nde atıldığı ve 1940’ta ortaya çıkan KöyEnstitüleri projesinin de kökleri ⅩⅧ. yüzyılın son çeyreğine kadar uzanantarihsel sürecin bir ürünü olduğu anlaşılmıştır. 

Hakikat Anadolu Sesleri, 7 Şubat 1911 tarihinde Eskişehir’de yayın hayatına girmiş yerel bir gazetedir. Hakikat gazetesinin Sorumlu Müdürü İsmail Mestan’dır. Gazetenin Yazı İşleri Müdürlüğü görevini, İsmail Mestan ve Hakkı Tarık (Us) yapmıştır. Hakikat gazetesi günlük olarak çıkarılmıştır. Gazetenin yayım hayatı, 27 Temmuz 1912 tarihine kadar sürmüştür. Gazetenin iki yıl süren yayın hayatında, 240 nüsha neşredilmiştir. Gazetenin yayın politikası, İttihad ve Terakki Fırkası’nı destekleyici nitelikte olmuştur. Bu çalışmada, Eskişehir’de yapılan seçimlerde meydana gelen olaylar; Hakikat gazetesinin haberleri ve makaleleri ışığında incelenmiştir. Hakikat Anadolu Sesleri was a local newspaper launched in Eskişehir on Februrary 17, 1911. İsmail Mestan was the publisher of the newspaper. Mestan İsmail and Hakkı Tarık Us served as the editor in chief. Hakikat was published as a daily newspaper. The publication life of the newspaper continued until 27 July 1912. The publication policy of the newspaper has been supportive of the Committte of Union and Progress. During the two years, the newspaper was published as 240 issues. In this research, it was scrutinized the events that took place in election in Eskişehir in light of the news and articles of Hakikat newspaper.

“Rusya’da Wagner Krizi ve Etki Alanı”Rusya Federasyonu kendi içinde büyütüp beslediği paramiliter unsurlar ile problem yaşıyor. Bu, yeni bir gelişme değil. Esasında meselenin bu denli hal almasındaki en önemli sebep, Ukrayna Savaşı ve Rus Genel Kurmayı içindeki Ukrayna topraklarında yaşanan müdahale problemidir. Wagner kurucusu ve bir zamanlar Putin'e yakın isim olan Prigojin, Rusya dışındaki askeri harekatlarda kendine bağlı unsurların önemsenmediğini hatta taktiksel hatalarla ölüme sürüklendiğini ifade etmişti. Bu gelişmeler zamanla Rus Savunma Bakanlığı ve Genelkurmayı ile Wagner arasındaki bağları zayıflattı. Ancak meselenin büyüyerek bu yapılanmanın Rusya içinde bir kalkışmaya cüret edeceği beklenmiyordu. Zira Wagner'in nüfusu ve parasal gücü bu aksiyona yeterli değildi.Afrika ve Ortadoğu dahil birçok bölgede Rusya adına önemli kazanımlar sağlayan bu yapılanma, Ukrayna Savaşı’nda tam tersi yönde yukarıdaki sebepleri bahane göstererek emir komuta zincirinden kopmaya başladı. Bu, Rusya'nın Ukrayna topraklarındaki durumunu bir zaman sonra zayıflatmaya başladı. En nihayetinde tabiri caizse Rusya, Ukrayna'da istediğini alamadığı gibi Batılı devletlerin Ukrayna safında savaşa müdahil olması ile ele geçirdiği toprakları kaybetmeye başladı.Wagner isyanının Rusya dışındaki akisleri elbette önemli. Fakat Rusya içinde Putin'in prestiji ve halkın izlenimi noktasında gelecek açısından önemli sorunlar barındırma ihtimali yüksek. Özetle bu girişim, başarılı olsun veya olmasın; özelde Putin'in prestijini genelde ise Rus devletinin irtifa kaybetmesine sebep olmaktadır. Yıllarca derin bir güç ve sorgulanamaz izlenimi veren Putin'in bu yaşananlar ile artık eskisi kadar güçlü olmadığı düşüncesini yaratmaktadır. Rusya devletinin kendi içinde yaşadığı genel sorunların askeri problemler üzerinden yansıması, tabiri caizse patlak bir delikten fışkıran su gibi gün yüzüne çıkması Rusya’nın iç problemlerini bilmeyenler için ortaya çıkarmıştır. Hakikatte “Wagner'in bu girişimi, Rus devletini açık etmiştir.” Rusya iç politikada yeni bir siyasi düzleme adım adım yürüdüğü gibi dış politikada da geri çekilme pozisyonlarına girebilir. Türk-Rus ilişkileri bağlamında mevcut durum nasıl değerlendirilmeli?Rusya hiçbir zaman Türkiye'nin dostu değildir. Bunun tarihi ve kültürel birçok sebebi olduğu gibi jeopolitik olarak böyle bir şeyin olması da beklenemez. Zira 19. yüzyılda özellikle 1853 Kırım Harbi sonrası Rusların Osmanlı topraklarına doğru başlattığı politik hamleler bunun delilidir. İgnatiyev ve İlminsky gibi Rus diplomatlar üzerinden Orta Asya ve Kafkasya Bölgelerinde, hasılı Türk coğrafyasında yapılan kültürel ve jeopolitik işgaller ile birlikte 1. Dünya Savaşı öncesi Anadolu'yu parçalama girişimleri, yine Rus politikasının ürünüdür. Ancak bugün konjonktür farklı. Wagner, her ne kadar Rusya Devleti tarafından büyütülse de resmi bir organizasyon değil. Öyle ki geniş bir güç alanı olmadığı halde, Putin gibi güçlü bir lidere karşı başlatılan darbe girişiminde yer alması yalnız olmadığını, emperyalist güdümlü hareket ettiğini gösteriyor. Dolayısıyla Türkiye'nin bugün Rusya ile yakın ilişkileri, dış politika ve birçok ortak anlaşma yolculuğu, bu gayr-ı hukuki girişimde meşru Rus devletinin yanında olmasını gerektiriyor. Esasında Türkiye Rusya'dan çok kendisinin de defalarca maruz kaldığı, hukuksuz yapılan bu darbe girişimini tenkit etmek durumundadır.

“Philosophy of Sciences or Epistemology”: An Overview of the Philosophical Construction of ScienceScientific activities were initially handled only under the name of philosophy. It was only in the nineteenth century that these activities were called "philosophy of science" or "epistemology". This usage has not had a monotonous meaning. While some thought systems have pertained the activities of philosophy of science completely under "epistemology", others have pertained them under "philosophy of sciences". All activities called "epistemology" or "philosophy of sciences" actually appear as expressions of an intellectual stance. Bilimsel faaliyetler başlangıçta sadece felsefe adı altında ele alınmaktaydı. Bu faaliyetlerin "bilim felsefesi" ya da "epistemoloji" olarak adlandırılmaları ancak 19. yüzyıl ile birlikte başlamıştır. Bu kullanım bir yeknesak anlama sahip olmamıştır. Kimi düşünce sistemleri bilim felsefesi faaliyetlerini tamamen "epistemoloji" altında toplarken kimileri de "bilimler felsefesi" altında toplamıştır. "Epistemoloji" veya "bilimler felsefesi" olarak adlandırılan tüm faaliyetler aslında birer düşünsel duruşun ifadeleri olarak karşımıza çıkmaktadırlar.